Wrzesień - Parafia pw. św. Łukasza Ewangelisty i św. Rity

Urodziła się w Kamieniu na Śląsku. Krewna św. Jacka i bł. Czesława. Mając 16 lat wstąpiła do klasztoru norbertanek w Zwierzyńcu pod Krakowem. W życiu zakonnym doszła do wyżyn modlitwy mistycznej. Jej relikwie spoczywają w kościele norbertanek w Krakowie. Jest patronką diecezji opolskiej oraz dobrej sławy.

W ikonografii Błogosławiona przedstawiana jest w białym habicie, czasami klęczy przed Chrystusem trzymającym krzyż lub przed Trójcą Przenajświętszą. Jej atrybutem jest lilia.

 

św. Ammona dk m. (+ IV w.),

św. Beatryczy Silva Meneses dz. zk. (+ 1490),

śwśw. Donata, Feliksa, mm. (+ 304),

św. Egidiusza (+ VII/VIII),

bł. Ghebre-Michała kpł. m. w Abisynii (+ 1855),

św. Idziego op. (+ VII/VIII w.),

św. Lupusa bpa (+ 623),

śwśw. Repozyta, Satora, Witalisa, mm. (+ 304),

św. Sykstusa pierwszego bpa w Reims (+ III w.),

św. Wereny dz. (+ ok. 300 w.?),

św. Wiktoriusza bpa w Le Mans (+ ok. 490).

 

Pochodził prawdopodobnie z Anglii. Był biskupem w Roskilde (Dania), a także doradcą króla Swena. Przeszedł do historii jako gorliwy apostoł wśród Duńczyków.

 

św. Antonina m. (+ IV w.),

śwśw. Aleksandra Lanfant zk., Apolinarego Morel zk., Franciszka-Józefa bpa, Piotra-Ludwika de la Rochefoucauld bpa, Jakuba Bonnaud zk., Jana Franciszka Bourtez zk., Jana-Marii du Lau bpa, Seweryna Giraud zk., Wilhelma Delfaud zk., mm. podczas Rewolucji Francuskiej (+ 1792),

św. Elpidiusza bpa z Lyonu (+ V w.),

bł. Ingryd dz. zk. (+ 1282),

św. Nonnoza op. (+ VI w.),

bł. Salomona m. (+ 1792),

św. Zenona z Nikomedii m. (+ III w.?).

 

(zob. 2 stycznia)

Na Wschodzie czczony jako Grzegorz Dialogos. Urodził się w rodzinie rzymskich patrycjuszów. Jego rodzice, św. Gordian i św. Sylwia, doznają chwały ołtarzy. Będąc prefektem miasta, nie mogąc pogodzić służby Bogu i światu, porzucił karierę i we własnym domu założył klasztor dla dwunastu towarzyszy (575) oraz sześć innych klasztorów w swoich dobrach na Sycylii. W cztery lata później papież Pelagiusz II udzielił mu święceń diakonatu i jako swego przedstawiciela wysłał do Konstantynopola (578 - 586). Wykazał duże umiejętności dyplomatyczne. Powróciwszy do Rzymu prowadził nadal życie zakonne. Po śmierci papieża został wybrany na stolicę Piętrową 3 września 590 r. Jego pontyfikat trwał 15 lat. Był to burzliwy okres wędrówki ludów. Grzegorz I pozyskał dla Kościoła Wizygotów w Hiszpanii, ariańskich Longobardów, Gallów oraz brytyjskich Anglosasów. Historia nazwała go “apostołem ludów barbarzyńskich”. On zaś określił siebie: “servus servorum Dei” - “sługa sług Bożych”. Grzegorz odnowił życie kościelne, zreformował i ujednolicił liturgię i śpiew kościelny. Od jego pontyfikatu pochodzi zwyczaj odprawiania 30 Mszy św. za zmarłych - zwanych “gregoriańskimi”. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką, która wywarła poważny wpływ na kształtowanie się myśli chrześcijańskiego Zachodu, zwłaszcza w zakresie duchowości i prawodawstwa. Należy do czterech wielkich doktorów Kościoła Zachodniego. Jest patronem m. in. uczniów, studentów, nauczycieli, chórów szkolnych, piosenkarzy, muzyków.

Gdy Rzym nawiedziła w 590 r. zaraza, Grzegorz zarządził pokutną procesję dla odwrócenia klęski. Podczas niej nad mauzoleum Hadriana zobaczył anioła chowającego wyciągnięty, skrwawiony miecz. Wizję tę zrozumiano jako koniec plagi. Utrwalono ją artystycznie. Do dnia dzisiejszego nad tym mauzoleum Hadriana, zwanym Zamkiem Świętego Anioła, dominuje ogromny posąg anioła ze wzniesionym mieczem.

W ikonografii św. Grzegorz Wielki przedstawiany jest jako mężczyzna w starszym wieku, w papieskim stroju liturgicznym, w tiarze. Czasami podczas pisania dzieła. Nad księgą lub nad jego głową unosi się Duch Święty w postaci gołębicy, inspirując Świętego. Jego atrybutami są: anioł, trzy krwawiące hostie, krzyż pontyfikalny, model kościoła, otwarta księga, parasol - jako oznaka papiestwa, zwinięty zwój.

 

św. Auksana bpa w Mediolanie (+ 559),

św. Bazylissy dz. m. (+ pocz. IV w.),

św. Feby (+ I w.),

bł. Gauli bpa w Brescii (+ 1244),

św. Mansweta bpa w Toul (+ IV w.),

św. Marinusa ps. (+ IV w.),

św. Remakla bpa (+ 675).

 

Była pustelnicą, żyjącą w grocie na Sycylii. Do dnia dzisiejszego jest czczona w świątyni wybudowanej na miejscu jej życia, modlitwy i śmierci. Według starej opowieści urodziła się na zamku Olivella w pobliżu Pergamo, jako córka księcia służącego królowi Normanów Rogerowi II. Przed jej urodzeniem matka otrzymała polecenie we śnie, aby nazwała ją Rozalia, będzie bowiem najpiękniejszym kwiatem rodu i wyspy. Ponieważ rodzice przynaglali ją do małżeństwa, uciekła z pałacu na pobliską górę i tam zamieszkała, prowadząc życie pełne pokuty i wyrzeczeń. Nie przyzwyczajona do surowego życia zmarła młodo.

W ikonografii św. Rozalia przedstawiana jest z postacią, która pisze na ścianie jej imię. Atrybutem Świętej są: czaszka, grota, w której mieszkała, wieniec z róż.

 

śwśw. Ammiana, Juliana, Oceana, Teodora, mm. (+ 303),

św. Bonifacego I pp. (+ 422),

św. Idy wdowy (+ 825),

św. Katarzyny z Racconigi tercjarki (+ 1547),

błbł. Ludwika-Józefa Francois, Jana-Henryka Gruyer, mm. podczas Rewolucji Francuskiej (+ 1792),

św. Marcelego m. (+ II w.?),

św. Maryna dk. m. (+ IV w.),

św. Mojżesza prawodawcy i proroka; św. Tamela m (+ II w.).

 

Według “Martyrologium Romanum” ludność miasta i okolic Amiternum obrała go biskupem. Za panowania Trajana został skazany na zesłanie do Cotigliano. Tam przez trzy dni wisiał głową w dół, następnie zmarł męczeńską śmiercią. Ciało jego przywieziono i pochowano w Amiternum.

 

św. Bertyna op, (+ 698),

bł. Gentilisa z Matelicy kpł. m. w Persji (+ 1340),

św. Herkulana żołnierza m. (+ 252),

śwśw. Menedema, Teodora, Urbana, mm. (+ 370),

bł. Peregryna z Falerone kpł. (+ 1232),

św. Wawrzyńca Justiniani bpa patriarchy Wenecji (+ 1455).

 

Kształcił się w St-Gallen. Apostołował w okręgu Allgau. Potem w Füssen wybudował celę, która stała się zaczątkiem klasztoru. Uważany jest za założyciela i pierwszego opata. Łączył pracę misyjną z osobistą ascezą. W Szwajcarii, Szwabii, Tyrolu i Bawarii czczony jako jeden z Czternastu Wspomożycieli. Jest orędownikiem osób ukąszonych przez węże i żmije.

W ikonografii św. Magnus przedstawiany jest jako wędrowny misjonarz - w długich szatach, z czapką na głowie, z brodą. W ręku trzyma pastorał. Ukazywany jest także jako mnich w chwili, kiedy uzdrawia niewidomego.

 

bł. Bertranda z Garrigi kpł. zk. (+ 1233),

śwśw. Donacjana, Fuskulusa, Germana, Mansweta, Prezydiusza, bpów (+ V w.),

św. Eleuteriusza op. (+ VI w.),

św. Fausta m. (+ 311),

bł. Liberata kpł. zk. (+ 1258),

św. Onezyfora m. (+ I w.),

błbł. Tomasza Tzugi kpł., Michała Nagaxima, mm. w Japonii (+ 1627).

 

(zob. 6 stycznia)

. Urodził się w szlacheckiej rodzinie herbu Radwan, w Cieszynie w 1582 r. Po skończeniu szkoły średniej u jezuitów w Wiedniu wstąpił do tegoż zgromadzenia. Po nowicjacie odbył praktykę nauczycielską w kolegium jezuickim w Brnie, a potem w Kłodzku. W 1614 r. przyjął święcenia kapłańskie. Został mianowany kaznodzieją w Pradze, a następnie kapelanem wojskowym w Koszycach. Podczas prześladowania katolików w Czechach, kiedy Koszyce zajęło wojsko Jerzego Rakoczego, pochwycono św. Melchiora oraz dwu innych kapłanów. Poddany okrutnym torturom, poniósł męczeńską śmierć 7 września 1619 r. razem ze Stefanem Pongraczem, Węgrem, jezuitą i Markiem Kriżem, Chorwatem, kononikiem ze Strzygonia. Pochowano ich w okolicy Koszyc, następnie przeniesiono do kościoła sióstr urszulanek w Tyrnawie. Beatyfikowani przez Piusa X (1905). Męczenników kanonizował Jan Paweł II w 1995 r. Patron archidiecezji katowickiej.

W ikonografii męczennicy przedstawiani są w szatach jezuickich.

 

św. Augustallsa bpa (+ 450),

św. Eworcjusza bpa Orleanu (+ IV w.),

bł. Jana m. w Nikomedii (+ 303),

św. Klodoalda kpł. (+ VII w.),

św. Nemoriusza dk. m. (+ ok. 450),

św, Pamfila bpa (+ VII w.),

św. Reginy dz. m. (+ III lub IV? w.),

św. Sozona m. (+ 304).

 

(zob. 1 stycznia)

Od V wieku święto obchodzone w kościele św. Anny w Jerozolimie. Według starej tradycji stał tam dom rodzinny Maryi. W Polsce nazwane świętem Matki Bożej Siewnej.

 

Bł. Serafina de Montefeltro, wdowa, ksieni. Urodziła się w Urbino 1434 r., w możnej rodzinie, spokrewnionej ze starymi rodami włoskimi. W wieku 14 lat, wbrew jej woli, wydano ją za mąż za Aleksandra Sforze, który rządził wówczas w Pesaro. Po kilku latach małżeństwa mąż przymusił ją do przebywania w klasztorze klarysek. Spotykające ją niepowodzenia i przykrości przyjmowała z podziwu godną cierpliwością. Po śmierci męża została ksienią (1475). Zmarła 8 września 1478 r. Beatyfikował ją Benedykt XIV.

 

bł. Alanusa de la Roche kpł. (+ 1476),

śwśw. Ammona, Neoteriusza, Teofila, mm. (+ 311),

śwśw. Euzebiusza, Nestaba i Zenona, mm. (+ ok. 362),

św. Korbiniana bpa Freising (+ 725),

św. Nestora m. (+ 362),

św. Sergiusza I pp. (+ 701).

 

(zob. 4 stycznia)

Urodziła się 9 września 1881 r. w Sieprawie pod Krakowem. Jako młoda dziewczyna podjęła pracę służącej. Odznaczała się urodą. Mając 32 lata została tercjarką. Posługiwała chorym, później rannym w szpitalach. Była człowiekiem modlitwy i umartwienia. Zmarła na gruźlicę 12 marca 1922 r. Beatyfikowana w 1991 r. w Polsce przez Jana Pawła II.

W ikonografii bł. Anielę przedstawia się w pomieszczeniu kuchennym. Jej atrybutem jest także szczotka do zamiatania.

 

(zob. 21 lutego)

Urodził się 1580 r. w Verdu (Katalonia). Mając 22 lata wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Studiował filozofię w Palmie na Majorce, a teologię w Barcelonie. Stamtąd został wysłany do Indii Zachodnich (Kolumbia). Tam otrzymał święcenia kapłańskie. Przez czterdzieści lat podejmował niestrudzenie działalność apostolską wśród najbardziej nieszczęśliwych. Otrzymał miano “niewolnika niewolników”. Zmarł 8 września 1654 r. Beatyfikowany w 1851, kanonizowany w 1888 r. Przez Leona XIII ogłoszony patronem misji wśród Murzynów. Jest także patronem sióstr klawerianek.

 

św. Audomara bpa (+ ok. 670),

śwśw. Doroteusza, Gorgoniusza, mm. rzymskich (+ 303),

bł. Franciszka Garate brata zk. (+ 1929),

bł. Jakuba Laval kpł. (+ 1864),

św. Jana Dezyderego Laval kpł. (+ 1864),

św. Kwerana kpł. op. (+ ok. 550),

św. Seweriana żołnierza m. w Armenii (+ 320?),

św. Stratona m. (+ ok. 310).

 

Urodziła się 19 stycznia 399 r. w Konstantynopolu jako jedno z pięciorga dzieci cesarza Arkadiusza. Otrzymała wszechstronne wykształcenie. Jej brat, Teodozjusz II, powołał ją do współrządzenia państwem, nadając tytuł augusty - cesarzowej (414). Popierała rozwój kultury, wspierała budowę nowych świątyń. Z jej inicjatywy wyszły dekrety potępiające ówczesne herezje. W wyniku intryg odsunięto ją od rządów, musiała opuścić dwór cesarski. Zamieszkała w pałacu Hebdomon, prowadząc życie niemal klasztorne. W kilka lat później umarł Teodozjusz II. Po jego śmierci objęła rządy Poślubiła 60-letniego dowódcę wojsk - Marcjana. Warunkiem, jaki postawiła, było dziewicze małżeństwo. Doprowadziła do zbliżenia Konstantynopola z Rzymem. Pozostawała w stałym kontakcie z papieżem Leonem I. Przyczyniła się do zwołania Soboru Chelcedońskiego, w którym zgodnie z ówczesnym zwyczajem uczestniczyła (451). Panowania 39 lat. Zmarła w 54 roku życia.

W ikonografii Święta cesarzowa przedstawiana jest w stroju cesarskim, w koronie na głowie. W dłoni trzyma model kościoła.

 

św. Agapiusa bpa (+ V w.),

bł. Antoniego Ixidy kpł. m. w Japonii (+ 1632),

śwśw. Apeliusa, Klemensa, Łukasza, mm. (+ I w.),

śwśw. Datywa, Feliksa, Liteusza, Lucjusza, Nemezjana, Poliana, Wiktora, bpów, mm. (+ III w.),

św. Kandydy Młodszej (+ ok. 585),

św. Mikołaja z Tolentino kpł. (+ 1305),

św. Piotra bpa Compostelli (+ ok. 1002),

śwśw. Sebastiana Kimury kpł., Franciszka z Morales, Aniota Orsucci kpł“ Karola Spinoli kpł., mm. w Japonii (+ 1622),

św. Salwiusza bpa Albi (+ 564),

św. Teodora bpa m. (+ ok. 670).

 

(zob. 19 czerwca)

i

(zob. 30 stycznia)

Niewiele informacji zachowało się o nich. Podczas badań archeologicznych prowadzonych w katakumbach Bazylii (1845), odkryto grób św. Hiacynta z dobrze zachowanym napisem. Spalone ciało było zawinięte w resztki drogocennego materiału. Św. Damazy, papież, męczenników rzymskich nazwał braćmi, nie wiadomo jednak, czy w tym sformułowaniu chodziło o więzy krwi.

 

bł. Bonawentury z Barcelony brata zk. (+ 1684),

śwśw. Diodora, Diomedesa, Dydyma, mm. w Syrii (+ ok. 630),

św. Emiliana bpa (+ VI w.),

bł. Jana Gabriela Perboyre kpł. m. w Chinach (+ 1840),

św. Pacjensa bpa (+ 480),

św. Pafnucego bpa w Egipcie (+ IV w.),

św. Teodory ps. (+ V w.),

św. Wincentego op. m. (+ ok. 630).

 

(zob. 1 stycznia)

Święto obchodzono w Hiszpanii w XVI wieku. Na pamiątkę odniesionego w tym dniu zwycięstwa przez polskiego króla Jana III Sobieskiego nad Turkami (1683) wprowadził je papież bł. Innocenty XI także w Austrii, Polsce i Niemczech.

 

W Laeken pod Brukselą był kościelnym. Potem zajął się kupiectwem. Ale wkrótce zbankrutował. W wyniku przemyśleń i doświadczeń podjął życie pełne wyrzeczeń. Odbył pielgrzymkę do Rzymu i Ziemi Świętej. Zmarł wkrótce po powrocie do Belgii. Do grobu pokutnika zaczęli przybywać ludzie, oddając mu cześć i prosząc o wstawiennictwo u Boga. Św. Gwidon jest patronem celników, chorych, kościelnych, pielgrzymów i rolników.

W ikonografii św. Gwidon przedstawiany jest jako pielgrzym, czasami w otoczeniu zwierząt domowych lub przy pracy na roli.

 

św. Autonoma bpa m, (+ IV w.),

bł. Franciszka z Caldalora kpł. zk. (+ 1507),

śwśw. Juwencjusza i Syrusa bpów w Pawii (+ 396?),

śwśw. Macedoniusza, Tacjana, Teodula, mm, (+ 362),

św. Sacerdosa bpa (+ 552).

 

(zob. 31 stycznia)

Urodził się w Antiochii ok. 349 r. Pochodził z możnej rodziny. Ojciec był oficerem cesarskim. Wcześnie umarł. Wszechstronne wykształcenie zapewniła mu matka. U jej boku wiódł życie na pół mnisze. Chrzest przyjął będąc dorosłym. Przez 6 lat przebywał na pustkowiu, prowadząc życie eremity Stan zdrowia wymusił na nim powrót do Antiochii. W 381 r. przyjął diakonat. W 5 lat później został kapłanem. Podjął działalność kaznodziejską. Gromadził tłumy pragnące słuchać jego nauk. Sława jego wymowy rozeszła się po całym chrześcijańskim Wschodzie. W 397 r. zaproszono go do Konstantynopola, gdzie nieoczekiwanie dla niego osadzono na stolicy patriarchy. Obejmując biskupstwo podjął surowe życie, wprowadził dyscyplinę w środowisku duchownych. Otaczał troskliwą opieką ubogich i chorych, budował dla nich hospicja i szpitale. Jego postawa spowodowała reakcję oponentów. Podczas kazania o kobietach dopatrzono się aluzji do cesarzowej Eudoksji. W związku z tym zgromadzenie opozycyjnych biskupów, zwane synodem “Pod Dębem”, deponowało Jana i zażądało od cesarza skazania go na wygnanie. W jego obronie stanął lud. Doszło do krwawych zamieszek. Jan, odmawiając uprawnień nielegalnemu synodowi, oddał się w ręce władz cywilnych. Został skazany na wygnanie do Bitynii (403). W obliczu rozruchów, katastrofy w pałacu, a także trzęsienia ziemi - w których upatrywano nadzwyczajnych znaków - sprowadzono Patriarchę do Konstantynopola. Jednak w następnym roku ponownie wydano wyrok (9 czerwca 404), skazując go na wygnanie w okolice Armenii. W trzy lata później zadecydowano przeniesienie go do Pitsundy u stóp Kaukazu. Jan pędzony pod eskortą, pieszo, zmarł w drodze 14 września 407 r. Pozostawił po sobie ogromną spuściznę literacką. Obok wspaniałych mów i szerokiej korespondencji zachowały się teologiczne traktaty o naturze boskiej i ludzkiej Jezusa, o Eucharystii - jako identycznej ofierze z ofiarą na Krzyżu, o prymacie papieskim. W dwadzieścia lat później Teodozjusz II i św. Pulcheria (zob. 10 września) sprowadzili ciało Patriarchy do Konstantynopola i uroczyście złożyli je w kościele Świętych Apostołów. Jego relikwie znajdują się dzisiaj także na Górze Athos, w Brugii, Clairvaux, Dubrowniku, Kijowie, Maintz, Messynie, Moskwie, Paryżu, Rzymie, Wenecji. Ogłoszony przez Piusa V doktorem Kościoła w 1568 r. Jest patronem kaznodziejów.

W ikonografii św. Jan Chryzostom przedstawiany jest jako patriarcha w stroju rytu ortodoksyjnego, czasami jako biskup Kościoła katolickiego. Jego atrybutami są: księga, osioł, pisarskie pióro.

 

św. Amata op. (+ ok. 628),

św. Apolinarego zk. m. w Japonii (+ 1622),

św. Awita op. (+ VII w.),

św. Eulogiusza (+ ok. 607),

śwśw. Juliana, Makrobiusza, mm. (+ IV w.),

bł. Marii od Jezusa Liopez de Rivas zk. (+ 1640),

św. Mauriliusza bpa (+ 453),

św. Weneriusza ps. (+ VII w.).

 

(zob. 17 czerwca)

Urodził się w okolicach Vennes (Francja). Piastował urząd generała zakonu w zgromadzeniu kanoników regularnych. W 1184 r. został biskupem. Pośredniczył w sporze między Klemensem III a Fryderykiem I Barbarossą. Doprowadził także do pokoju walczące ze sobą miasta Farmę i Piacenzę, później Mediolan i Pawię. W 1204 r. wybrano go patriarchą Jerozolimy. Jednocześnie pełnił urząd legata Stolicy Apostolskiej w Ziemi Świętej. Rezydował w Akce. Podejmował działalność na rzecz pokoju, doprowadził do zgody między królem Cypru a Jerozolimy, między królem Armenii a książętami Trypolisu, między templariuszami a królami Cypru i Armenii. Starał się ulżyć doli jeńców. Skodyfikował obyczaje mnichów z góry Karmel, dając podwaliny pod rozwój powstającego zakonu. W czasie procesji, 14 września 1214 r., został zasztyletowany przez mnicha, którego złożył z urzędu. Odbiera cześć w diecezji Vercelli, w zakonach kanoników regularnych i karmelitów.

 

śwśw, małżonków Cerealisa i Salustii, mm. (+ III w.),

bł. Jana Gabriela Taurin Dufresse m. w Chinach (+ 1815),

bł. Korneliusza pp. m. (+ 253),

śwśw. Krescencjusza, Generallsa, Rosuli, Wiktora, mm. (+ III w.).

 

(zob. 1 stycznia)

Tajemnica uczestnictwa Maryi w dziele Odkupienia towarzyszyła chrześcijanom od początku. W 1423 r. synod diecezji północnoniemieckich w Kolonii ustanowił to święto na swoim terenie. Pius VII po powrocie z napoleońskiej niewoli (1814) rozszerzył je na cały Kościół.

 

(zob. 2 lutego)

Córka wicekróla Neapolu. W szesnastym roku życia została przymuszona do małżeństwa z Julianem Adoro, człowiekiem, który miał już pięcioro nieślubnych dzieci. Związek nie był szczęśliwy. Katarzyna przez kilka lat żyła w osamotnieniu, po czym podjęła życie towarzyskie, właściwe jej sferze. 11 marca 1473 r. doznała łaski nawrócenia i przemiany, odtąd modlitwę połączyła z surowymi postami i pokutą. Działalność charytatywną skoncentrowała szczególnie na posługiwaniu chorym. W roku 1490 objęła kierownictwo szpitala. Podczas epidemii, jaka nawiedziła miasto, ciężko zachorowała. Jej mąż, który wcześniej nawrócił się i razem z nią służył biednym oraz chorym, zmarł podczas tej zarazy. Katarzyna była mistyczką. Miała dar wizji i duchowego zjednoczenia z Chrystusem. Wiele cierpiała. Zmarła 15 września 1510 r. Pozostawiła cenne pisma na temat życia duchowego oraz czyśćca. Kanonizowana przez Klemensa XII w 1737 r. Jest patronką Genui, a także chorych i szpitali.

 

św. Aicharda op. (+ VII w.),

św. Albina bpa (+ VI w.),

św. Apra bpa (+ VI w.),

śwśw. Emilasa dk., Jeremiasza, mm. w Kordobie (+ 852),

św. Eutropli wdowy (+ V w.),

św. Leobina bpa w Chartres (+ ok. 560),

św. Nicetasa m. (+ 370),

św. Nikomedesa kpł. m. (+ III w.),

bł. Rolanda de'Medici ps. (+ 1386),

św. Waleriana m. (+ III w.).

 

Z pochodzenia Rzymianin. Rządził Kościołem w latach 251 - 253. Bronił jego jedności, zwalczając schizmę Nowacjana. Umarł na wygnaniu w Civitavecchia w 253 r.

W ikonografii św. Korneliusz przedstawiany jest w stroju papieskim z paliuszem, czasami w tiarze. Jego atrybutami są: korona w ręku, gałązka palmowa, miecz, róg, tiara.

 

Urodził się w Kartaginie (Tunezja). Był człowiekiem wykształconym. Z zawodu adwokat. Po przyjęciu chrześcijaństwa został kapłanem, a później - przez aklamację miasta - biskupem Kartaginy. Jako duszpasterz musiał stawić czoło prześladowaniom i wewnętrznym sporom. Dzięki swej świętości i wiedzy wywierał poważny wpływ na Kościół zwłaszcza w Afryce. Jego korespondencja z papieżem Korneliuszem stanowi świadectwo prymatu biskupa Rzymu. W czasie prześladowań za cesarza Waleriana został aresztowany i zesłany na pustynię koło Curubis (257). Sprowadzony do Kartaginy, został ścięty mieczem 14 września 258 r. w obecności wiernych. W tym samym czasie w Rzymie odbywało się przeniesienie relikwii św. Korneliusza. Imiona obu męczenników wymienia się w Kanonie rzymskim.

W ikonografii św. Cyprian przedstawiany jest w szatach biskupich. Jego atrybuty: biskupi krzyż, księga, gałązka palmowa, miecz, paliusz, pastorał.

 

śwśw. Abundiusza kpł., Abundancjusza dk., mm. (+ ok. 304),

św. Edyty królewny zk. (+ ok. 984),

św. Eufemii m. (+ 303),

św. Jana Macias zk. (+ 1645),

św. Ludmiły (+ 920),

śwśw. Łucji i Geminiana, mm. (+ 304),

św. Ninlana bpa w Szkocji (+ V w.),

śwśw. Rogellusa i Seryusdei, mm. w Kordobie (+ 852),

bł. Wiktora III pp. (+ 1087).

 

(zob. 17 kwietnia)

Urodził się w 1542 r. w możnej rodzinie w Montepulciano (Toscania). Matka była siostrą papieża Marcelego II. W roku 1560 wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Po studiach filozoficznych w Kolegium Rzymskim i we Florencji oraz teologicznych w Padwie i w Belgii przyjął święcenia kapłańskie. Działał jako kaznodzieja i profesor teologii - najpierw na uniwersytecie w Lovanium, później w Kolegium Rzymskim. Był kierownikiem duchowym wielu czołowych postaci życia publicznego. Skromny, ascetyczny, budził podziw swą wiedzą. Jego prace polemizujące z protestantami spowodowały powstanie katedr antybellarminowskich. Mianowany kardynałem w 1596 r. W trzy lata później został arcybiskupem Kapui. Jako członek Kongregacji św. Oficium był zobowiązany powiadomić Galileusza o wyroku na system kopernikański. Umarł 17 września 1621 r. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę pisarską, głównie apologetyczną. Beatyfikowany (1923) i kanonizowany (1930) przez Piusa XI. On też ogłosił św. Roberta doktorem Kościoła. Relikwie Świętego znajdują się w kościele św. Ignacego w Rzymie. Jest patronem kanonistów.

W ikonografii św. Robert przedstawiany jest jako kardynał, w mantolecie i birecie.

 

św. Franciszka Marii z Camporosso zk. (+ 1866),

śwśw. Gordiana, Makryna, Waleriana, mm. (+ IV w.),

św. Hildegardy ksieni (+ 1179),

św. Kolumby dz. m. w Kordobie (+ 853),

św. Lamberta bpa w Maastricht (+ 705),

św. Piotra de Arbues m. (+ 1485),

św. Satyra wyznawcy (+ ok. 377),

św. Teodory (+ ok. 300).

 

(zob. 5 maja)

Urodził się 28 grudnia 1550 r. w Rostkowie na Mazowszu. Był synem kasztelana zakroczymskiego. W wieku 14 lat razem z bratem został wysłany do szkół jezuickich w Wiedniu. Stanisław połączył naukę z życiem religijnym. W grudniu 1565 r. ciężko zachorował. Nagłe uzdrowienie przypisał Matce Bożej, do której miał wielkie nabożeństwo. Stanisław pragnął wstąpić do zgromadzenia jezuitów, ale nie mógł liczyć na pozwolenie rodziców. W sierpniu 1567 r. pieszo, w przebraniu, uciekł z Wiednia. Dotarł do Dyllingi w Bawarii (ok. 650 km) i zgłosił się do św. Piotra Kanizjusza. Ten wysłał go do Rzymu, gdzie św. Franciszek Borgiasz przyjął go 28 października 1567 r. do nowicjatu. Swoim wzorowym życiem, duchową dojrzałością i rozmodleniem budował całe otoczenie. Mając 18 lat złożył śluby zakonne. Zmarł w sierpniu 1568 r., przepowiedziawszy swoją śmierć. Kult zrodził się natychmiast i spontanicznie. Beatyfikowany w 1670 r. Kanonizowany przez Benedykta XIII (1726). Relikwie Świętego spoczywają w kościele św. Andrzeja na Kwirynale w Rzymie. Św. Stanisław jest patronem Polski (od 1671 r.) i Litwy, archidiecezji łódzkiej i warszawskiej, diecezji chełmińskiej i płockiej, Gniezna, Lublina, Lwowa, Poznania, Warszawy; studentów oraz nowicjuszy jezuickich, a także polskiej młodzieży. Św. Stanisławowi przypisuje się zwycięstwo Polski odniesione nad Turkami pod Chocimiem w 1621 r. W tym dniu o. Oborski, jezuita, widział św. Stanisława w obłokach, jak błagał Matkę Bożą o pomoc. Król Jan Kazimierz przypisywał orędownictwu Świętego zwycięstwo odniesione pod Beresteczkiem (1651).

W ikonografii przedstawiany jest św. Stanisław Kostka w stroju jezuity. Jego atrybutami są: anioł podający mu Komunię, Dziecię Jezus na ręku, krucyfiks, laska pielgrzymia, lilia, Madonna, różaniec.

Pokój św. Stanisława w dawnym rzymskim nowicjacie zamieniono na kaplicę. Piotr Le Gros wykonał piękną rzeźbę Świętego, który leży na łożu śmierci. Nad nim obraz Matki Bożej rzucającej ku niemu róże. Pod obrazem wiersz Cypriana Norwida:

W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu, Na miejscu łoża jego stoi grób z marmuru – taki, że widz niechcący wstrzymuje się w progu, Myśląc, że Święty we śnie zwrócił twarz od muru, i rannych dzwonów echa w powietrzu dochodzi, i wstać chce - i po pierwszy raz człowieka zwodzi.

– Nad łożem tym i grobem świeci wizerunek Królowej Nieba, która z świętych chórem schodzi i tron opuszcza, nędzy śpiesząc na ratunek.

– Palm wiele, kwiatów wiele aniołowie niosą, Skrzydłami z ram lub nogą występując bosą. Gdzie zaś od dołu obraz kończy się, ku stronie, W którą Stanisław Kostka blade zwracał skronie, Jeszcze na ram złoceniu róża Jedna świeci:

Niby że, po obrazu stoczywszy się płótnie, Upaść ma jak ostatni dźwięk, gdy składasz lutnię. I nie zleciała dotąd na ziemię – i leci...

 

św. Aretasa m. (+ 523),

św. Eustorgiusza I bpa Mediolanu (+ ok. 355),

św. Ferreola trybuna m. (+ III w.),

św. Józefa z Kapistranu kpł. zk. (+ 1663),

św. Metodego bpa w Tyrzę i Fenicji (+ ok. 312),

św. Ryszardy cesarzowej (+ 894, 896?).

 

Niewiele informacji zachowało się o Świętym. Był biskupem Beneventu. Według dokumentu z V wieku, kiedy wybuchło prześladowanie chrześcijan za cesarza Dioklecjana, został aresztowany jego diakon Sozjusz. January udał się do więzienia, aby go pocieszyć. Towarzyszyli mu diakoni: Festus i Dezyderiusz. Wszystkich aresztowano. Kiedy nie chcieli złożyć ofiary bożkom, skazano ich na pożarcie przez dzikie niedźwiedzie w amfiteatrze. January jest głównym patronem Neapolu, gdzie w katedrze znajdują się jego relikwie. Kilkakroć w ciągu roku powtarza się tzw. cud św. Januarego. Na oczach pielgrzymów zakrzepła krew Świętego, przechowywana w dwóch zamkniętych ampułkach, blisko czaszki w relikwiarzu, staje się płynna i pulsująca, jakby świeżo wylana. Zjawisko to jest notowane od XIV wieku.

W ikonografii św. January przedstawiany jest w stroju biskupim z paliuszem lub w tunice i płaszczu. Jego atrybutami są: fiolki z krwią w dłoniach aniołów, gałązka palmowa, korona, krzyż biskupi trzymany przez anioła, lwy u jego stóp, miecz.

 

św. Eustochiusza bpa (+ 461),

śwśw. Festusa, Prokula dk., Sozjusza dk,, Dezyderiusza lektora, Akacjusza i Eutychiusza, mm. (+ 305),

bł. Marii de Cervellon zk. (+ 1290),

św. Marii Wilhelminy Emilii de Rodat dz. zk. (+ 1852),

śwśw. Marty i Zuzanny, mm. w Palestynie (+ IV w.),

śwśw. Peleusa bpa, Nilusa bpa, Eliasza bpa, mm. w Palestynie (+ 310),

św. Pompozy dz. m. w Kordobie (+ 853),

św. Sekwana kpt. (+ VI w.),

św. Teodora bpa Tyru (+ 690).

 

(zob. 4 lutego)

i

(zob. 15 stycznia)

Z początkiem XVII wieku świeccy chrześcijanie zanieśli wiarę do Korei. Misjonarze francuscy przybyli tam dopiero w 1836 r. Wkrótce potem wybuchły krwawe prześladowania, podczas których zginęli między innymi: pierwszy kapłan koreański Andrzej Kim Taegon i wybitny apostoł świecki Paweł Chong Hasang. W XIX wieku około 10000 wiernych oddało życie za Chrystusa.

 

śwśw. małżonków Eustachego i Teopisty oraz ich synów Agapita i Teopista, mm. (+ III w.),

bł. Franciszka de Posadas kpł. zk. (+ 1713),

św. Gliceriusza bpa (+ ok. 438),

św. Jana Karola Cornay m. w Indochinach (+ 1837).

 

Należał do grona dwunastu Apostołów. W Ewangelii św. Marka (2,14) jest nazwany: “Lewi, syn Alfeusza” z Kafarnaum. Jezus powołał go na swego ucznia, kiedy pełnił urząd celnika (Mt 9,9-13). Mateusz przed pójściem z Mistrzem wydał ucztę, na którą zaprosił celników i grzeszników. Najstarsza tradycja przypisuje Mateuszowi, autorstwo pierwszej Ewangelii, napisanej dla Żydów w języku aramejskim, argumentującej, że Jezus jest oczekiwanym przez nich Mesjaszem. W Nim spełniły się wszystkie proroctwa. Jak świadczy Klemens Aleksandryjski - Mateusz do 42 roku przebywał i nauczał w Jerozolimie, następnie udał się do Etiopii, gdzie poniósł śmierć męczeńską. Według innych opinii apostołował w kraju Fartów oraz w Persji. Jego relikwie w X wieku miały być przewiezione ze Wschodu do Salerno w pobliżu Neapolu. Św. Mateusz jest patronem diecezji i miasta Salerno, alkoholików, księgowych, pracowników kantorów, celników, urzędników podatkowych.

W ikonografii św. Mateusz przedstawiany był w postaci młodzieńca, później - zwłaszcza w sztuce bizantyjskiej, jako siwowłosy, stary mężczyzna. W sztuce zachodniej od czasów średniowiecza dominuje obraz silnie zbudowanego, brodatego mężczyzny w średnim wieku. Ubrany bywa w tradycyjną długą, białą suknię apostolską i w tunikę. Bywa także ukazywany w postawie siedzącej, kiedy pisze - przy nim stoi anioł, przekazujący natchnienie. Jego atrybutami są: księga i pióro, miecz lub halabarda, postać uskrzydlonego młodzieńca, sakwa z pieniędzmi u stóp, torba podróżna.

 

bł. Marka z Modeny zk. (+ 1499),

św. Pamfila m. (+ ok. III w.).

 

(zob. 20 marca)

Według relacji biskupa Eucheriusza z Lyonu, Maurycy był dowódcą rzymskiej Legii tebańskiej, w której żołnierzami byli chrześcijanie. Legion ten w liczbie 6000 osób stacjonował w Agaunum (dziś St-Maurice w Szwajcarii). Przed bitwą zażądano, aby żołnierze złożyli bogom ofiarę. Na to nie pozwalało ich sumienie. Wtedy cesarz Maksymilian nakazał otoczyć legion i zdziesiątkować go. Legion nie poddał się. Wybito wszystkich, do ostatniego żołnierza. Wśród nich Maurycego, Eksuperiusza i senatora Kandyda. Na miejscu nekropolii męczenników, Teodor, biskup Octodurum wybudował kaplicę (IV w). Następnie wzniesiono klasztor, przy którym z czasem powstało potężne opactwo, skupiające 900 mnichów. Niebawem wokół opactwa powstało miasto St-Maurice. Badania archeologiczne potwierdziły istnienie kaplicy oraz jamy grobowej, jednak mimo tego nie wyjaśniono jeszcze w pełni tego męczeństwa. Św. Maurycy odbierał szczególną cześć w cesarstwie niemieckim. Podczas koronacji cesarze otrzymywali do rąk włócznię św. Maurycego. Kopię tej włóczni podarował cesarz Otto III królowi Bolesławowi Chrobremu. Znajduje się ona w skarbcu wawelskim. Św. Maurycy jest patronem zakonu św. Maurycego, cesarskiego domu Ottonów, królestwa Burgundii, Longobardów; miast: Einsiedetn, Magdeburga, Valais; farbiarzy, kapeluszników, piechoty, rycerstwa, żołnierzy.

W ikonografii św. Maurycy przedstawiany jest w krótkiej tunice żołnierza. Jego atrybuty to: gałązka palmowa, flaga i lanca, koń, miecz, sztylet, tarcza, tarcza z orłem.

 

św. Bazylii m. (+ 304),

śwśw. Digny dz., Emeryty dz., mm. (+ 260),

śwśw. Eksuperiusza, Kandyda, Wiktora, Innocentego, Witalisa, mm. (+ III w.),

św. Emmerana bpa m. (+ VII w.),

św. Feliksa IV pp. (+ 530),

św. Florencjusza kpł. (+ V/VI w.),

bł. Ignacego z Santhia zk. (+ 1770),

św. Iraidy z Aleksandrii m. (+ ok. 300),

św. Jonasza kpł. m. (+ III w.),

św. Lautona bpa (+ 568),

św. Salabergi ksieni (+ 665),

św. Sanktyna bpa Meaux (+ IV w.),

św. Tomasza z Villanuova bpa Walencji (+ 1555).

 

Pierwszy następca św. Piotra Apostoła na stolicy rzymskiej. Pochodził z Tuscji. Św. Ireneusz utożsamia go z Linusem wspominanym przez św. Pawła (2 Tym 4,21). Miał rządzić Kościołem w latach 67 - 76. Według tradycji poniósł śmierć męczeńską. Jest wymieniany w kanonie mszy rzymskiej.

 

św. Adamnana op. (+ 704),

śwśw. Andrzeja, Jana, Piotra, Antoniego, mm. (+ ok. 881),

św. Konstancjusza (+ V w.),

bł. Piotra Acotanto zk. (+ 1187),

bł. Sozjusza dk. m. (+ ok. 304),

św. Tekli dz. m. (+ I w.).

 

Urodził się w zamożnej rodzinie w Wenecji. W młodym wieku wstąpił do opactwa benedyktynów na wyspie św. Jerzego w Wenecji. Studiował w Bolonii. W kilka lat później został opatem. W drodze do Ziemi Świętej z powodu burzy musiał zatrzymać się w Dalmacji. Zmieniając plan wyruszył na Węgry, gdzie namówiono go, aby pozostał i podjął dzieło ewangelizacji. Św. Stefan, król, ustanowił Gerarda wychowawcą swego syna św. Emeryka. Po pewnym czasie Gerard usunął się do puszczy, gdzie spędził kilka lat jako eremita. Kiedy powstawała metropolia Csanad, został wezwany do objęcia stolicy biskupiej (1030). Zginął jako męczennik z rąk reakcji pogańskiej, próbującej przywrócić poprzedni kształt państwa. Strącono go do Dunaju ze stromej góry Kelem, zwanej dzisiaj Górą św. Gerarda (Gellerta). Na kult Świętego zezwolił Grzegorz VII (1083). Apostoł Węgier. Patron diecezji Csanad.

 

Róża Białecka urodziła się w 1858 r. w Stanisławowie. Szkołę średnią i studium nauczycielskie ukończyła u benedyktynek we Lwowie. Pracowała jako nauczycielka. Mając 23 lata wstąpiła do benedyktynek. W kilka lat później wyjechała do Rzymu. Wrażliwa, inteligentna, o dużym zmyśle organizacyjnym, odnalazła swoje powołanie. Zajęła się opieką nad młodymi robotnicami. Z myślą o nich założyła kontemplacyjno-czynne zgromadzenie Benedyktynek Miłości (1908). Wszczepiła czynne apostolstwo w kontemplacyjny rys reguły benedyktyńskiej. Pełniła różne funkcje: przeoryszy, mistrzyni nowicjatu, ksieni. Zmarła w opinii świętości 24 września 1926 r. w Rzymie. Beatyfikował ją Jan Paweł II w 1993 r.

 

św. Anatalona bpa w Mediolanie (+ II w.),

św. Geremara op. (+ ok. 660),

bł. Hermana Kaleki (+ 1054),

św. Pacyfika kpł. zk. (+ 1721),

św. Pafnucego m. (+ IV w.),

św. Seweryna kpł. (+ 1721).

 

(zob. 30 czerwca)

Urodził się w Gielniowie koło Opoczna. Studiował na Akademii Krakowskiej. Mając 22 lata wstąpił do bernardynów w Warszawie, gdzie przyjął imię zakonne Władysław. W kilka lat później został kapłanem. W Krakowie pełnił funkcję prowincjała. Brał udział w kapitułach generalnych zakonu w Urbino (1490) i w Mediolanie (1598). Życie jego było przepełnione modlitwą i duchem pokuty Miał szczególne nabożeństwo do Męki Pańskiej. Zapamiętano go jako płomiennego kaznodzieję. Był jednym z pierwszych duchownych, który wprowadził do Kościoła język polski poprzez kazania i poetyckie teksty. Tradycja przypisała mu autorstwo wielu pobożnych pieśni. W 1504 r. został gwardianem przy kościele św. Anny w Warszawie. Tutaj umarł wkrótce po ekstazie, jaką przeżył podczas kazania, które głosił w Wielki Piątek. Beatyfikowany w 1750 r. Klemens XIII ogłosił bł. Władysława patronem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litwy (1759). Od 1962 r. jest patronem Warszawy.

 

św. Anachariusza bpa (+ 605),

św. Ceofryda op.,

św, Firmina bpa w Amiens m. (+ IV),

św. Kleofasa ucznia Chrystusa (+ I w.),

św. Lupusa ps. bpa (+ ok. 538),

św. Principiusa bpa (+ V w.),

św. Solemniusa bpa (ok. 51).

 

i

Zachowało się wiele świadectw wczesnego kultu obu świętych. Zginęli śmiercią męczeńską w Cyrze (wschodnia Syria) podczas prześladowań za cesarza Dioklecjana. Są patronami zgromadzenia jezuitów; Florencji; fakultetu medycyny na uniwersytetach; aptekarzy, chorych, dentystów, lekarzy, pielęgniarek. Według legendy byli bliźniakami. Studiowali medycynę. Jako lekarze nie brali pieniędzy za swoją pomoc - tzw. anargyroi, “nie biorący zapłaty”. Jak Chrystus podnosili paralityków, przywracali wzrok, wyrzucali diabły, wskrzeszali. W ten sposób nawrócili wielu na chrześcijaństwo.

W ikonografii ich atrybutami są m.in.: instrumenty medyczne, korona w rękach, krzyż i kamień, miecz.

 

św. Amancjusza kpł. (+ 600),

bł. Dalmacjusza (+ 1341),

św. Euzebiusza bpa (+ 400),

św. Kalistrata m. (+ III w.),

bł. Łucji zk. (+ XIII w.),

św. Nila z Rossano op. (+ 1005),

św. Senatora m. z Albano (+ III ?),

św. Teresy Couderc zk. (+ 1885).

 

(zob. 22 stycznia)

Urodził się w rodzinie wiejskiej w Pouy niedaleko Dax (obecnie St-Vincent-de-Paul). Studiował w Tuluzie. Mając 19 lat został kapłanem. W latach 1605 - 1607 miał przebywać w niewoli mauretańskiej w Tunisie (?). Od 1608 r. mieszkał w Paryżu. Tutaj został proboszczem. Był także kapelanem w domu generała galer królewskich. W tym czasie złożył ślub poświęcenia się ubogim. W ciągu najbliższych lat zgromadził kapłanów, którzy pragnęli podjąć opiekę nad potrzebującymi. W 1625 r. założył zgromadzenie Misjonarzy - lazarystów. Powołał także zgromadzenie żeńskie Sióstr Miłosierdzia, zwane wincentkami lub szarytkami. Wniósł wielki wkład w dzieło chrześcijańskiego miłosierdzia - zorganizował Caritas we Francji. Przyczynił się do odnowy życia religijnego. W okresie frondy niósł pomoc rzeszom głodujących, dotkniętym nieszczęściami i zniszczeniami wojennymi. Przez wiele lat był członkiem Rady Królewskiej - tzw. Rady Sumienia, której podlegały wszystkie sprawy Kościoła. Zajmując wysokie stanowisko pozostał cichy i skromny. Zmarł w wieku 79 lat. Beatyfikowany w 1729 r., kanonizowany w 1737. Leon XIII ogłosił św. Wincentego patronem wszystkich dzieł miłosierdzia w Kościele katolickim. Jest także patronem zgromadzenia lazarystów, szarytek, kleru, organizacji charytatywnych, podrzutków, szpitali, więźniów.

W ikonografii św. Wincenty de Paul przedstawiany jest w długiej szacie zakonnej i szerokim płaszczu. Jego atrybutami są: anioł, dziecko w ramionach, dziecko u stóp, krucyfiks.

 

św. Aderita bpa (+ III w.),

śwśw. Adolfa, Jana, mm. (+ ok. 825),

św. Elzeara hrabiego z Ahano (+ 1323),

św. Hiltrudy (+ 800),

bł. Wawrzyńca z Ripafratta zk. (+ 1457).

 

Urodził się około 907 r. jako syn księcia czeskiego Wratysława I. Został wychowany przez swoją babkę św. Ludmiłę. Po śmierci ojca, mając 18 lat, objął rządy. Starał się o rozszerzenie chrześcijaństwa, popierając misjonarzy. Hojny dla ubogich, życzliwy dla prostych. Miał przeciw sobie opozycję o tendencjach odśrodkowych i tradycyjno - pogańskich. Zginął z rąk siepaczy nasłanych przez rodzonego brata Bolesława Okrutnego w Starym Bolesławcu. Mordu miano dokonać u bram kościoła. Relikwie jego spoczywają w katedrze praskiej. Św. Wacław jest patronem Czech, Moraw, Pragi, katedry krakowskiej.

W ikonografii atrybutami św. Wacława są: anioł podający włócznię, aniołowie niosący jego trumnę, korona, sztylet, którym go zabito, zbroja rycerska z białym orłem na tarczy lub proporcu.

 

bł. Bernardyna z Feltre kpł. zk. (+ 1494),

św. Eksuperiusza bpa (+ ok. 411),

św. EustochiI dz. (+ 419),

św. Lioby ksieni (+ 792),

św. Prywata m. (+ ok. 222),

św. Salomona bpa (+ ok. 450),

św. Sylwina bpa (+ V w.),

św. Tymona bpa (+ 11020),

św. Wawrzyńca Ruizm. (+ 1637).

 

 

(zob. 14 czerwca)

W chrześcijańskiej tradycji pierwszy i najważniejszy spośród aniołów (Dn 10,13; 12,1; Ap 12,7 nn). Obdarzony przez Boga szczególnym zaufaniem i kluczami do nieba. Stoczył walkę z Lucyferem i zbuntowanymi aniołami, którzy stali się szatanami. W Apokalipsie prowadzi anielskie zastępy do zwycięskiego boju ze smokiem - szatanem i jego sługami. Anioł sprawiedliwości i sądu, łaski i zmiłowania. Według Orygenesa zanosi do Boga ludzkie modlitwy Jako “praepositus paradisi” ma ważyć dusze na Sądzie Ostatecznym. W Biblii protektor Ludu Bożego i dlatego Kościół, spadkobierca Izraela, czci go jako swego opiekuna. Patron zakonów: michalitek, michalitów; Świętego Cesarstwa Rzymskiego, Anglii, Austrii, Francji, Hiszpanii, Niemiec, Węgier, Małopolski; diecezji łomżyńskiej; Amsterdamu, Łańcuta; mierniczych, radiologów, rytowników, szermierzy szlifierzy, złotników, żołnierzy Także patron dobrej śmierci.

W ikonografii św. Michał archanioł przedstawiany jest w tunice i paliuszu, w szacie władcy, jako wojownik w zbroi. Skrzydła św. Michała są najczęściej białe, niekiedy pawie. Włosy upięte opaską lub diademem. Jego atrybutami są: globus, krzyż, laska, lanca, miecz, oszczep, puklerz, szatan w postaci smoka u nóg lub skrępowany, tarcza z napisem: “Ouis ut Deus” - “Któż jak Bóg”, waga.

 

(zob. 27 lutego)

Po raz pierwszy pojawia się pod tym imieniem w Księdze Daniela (8,15-26; 9,21-27). W tradycji chrześcijańskiej (Łk 1,11-20) przynosi Dobrą Nowinę. Ukazuje się Zachariaszowi zapowiadając mu narodziny syna Jana Chrzciciela. Zwiastuje Pannie Maryi, że zostanie Matką Syna Bożego (Łk 1,26-31). Według niektórych pisarzy kościelnych Gabriel był aniołem stróżem Świętej Rodziny Przychodził w snach do Józefa (Mt 1,20-24; 2,13; 2,19-20). Miał być aniołem pocieszenia w Ogrójcu (Łk 22,43) oraz zwiastunem przy zmartwychwstaniu Pana Jezusa (Mt 28,5-6) i przy Jego wniebowstąpieniu (Dz 1,10). Patron dyplomatów, filatelistów, posłańców, pocztowców, radia i telewizji, telekomunikacji.

W ikonografii św. Gabriel archanioł występuje niekiedy jako młodzieniec, przeważnie uskrzydlony i z nimbem. Odziany w tunikę i paliusz, czasami nosi szaty liturgiczne. Na włosach ma przepaskę lub diadem. Jego skrzydła bywają z pawich piór. Szczególnie ulubioną sceną, w której jest przedstawiany w ciągu wieków, jest Zwiastowanie. Niekiedy przekazuje Maryi jako herold Boży zapieczętowany list lub zwój. Za atrybut służy mu berło, lilia, gałązka palmy lub oliwki.

 

Przedstawił się w Księdze Tobiasza, iż jest jednym z “siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański” (12,15). Występuje w niej pod postacią ludzką, przybiera pospolite imię Azariasz i ofiarowuje młodemu Tobiaszowi wędrującemu z Niniwy do Rega w Medii swoje towarzystwo i opiekę. Ratuje go z wielu niebezpiecznych przygód, przepędza demona Asmodeusza, uzdrawia niewidomego ojca Tobiasza. Św. Rafał archanioł ukazuje dobroć Opatrzności. Pobożność ludowa widzi w nim prawzór Anioła Stróża. Patron aptekarzy lekarzy, emigrantów, pielgrzymów, podróżujących, uciekinierów, wędrowców, żeglarzy.

W ikonografii św. Rafał archanioł przedstawiany jest jako młodzieniec bez zarostu w typowym stroju anioła - tunice i chlamidzie. Jego atrybutami są: krzyż, laska pielgrzyma, niekiedy ryba i naczynie. W ujęciu bizantyjskim ukazywany jest z berłem i globem.

 

śwśw. małżonków Dadasa i Kasdoi oraz ich syna Gabdelasa, mm. (+ IV w),

św. Fraternusa bpa m. (+ ok. 450),

św. Grimoalda kpł. (+ ok.1137),

św. Kwiriaka ps. (+ 557),

bł. Mikołaja de Forca Palena zk. (+ 1449),

św. Rypsymy dz. m. (+ ok. 312).

 

(zob. 8 lutego)

Urodził się około 340 roku w bogatej chrześcijańskiej rodzinie, w Strydonie (dzisiejsza Istria). Studiował w Rzymie. Tam przyjął chrzest z rąk papieża Liberiusza. Po skończeniu studiów udał się do ówczesnej stolicy cesarstwa - Trewiru, gdzie na życzenie rodziny podjął karierę urzędniczą. W kilka lat później w Akwilei został duchownym. Stamtąd udał się do Syrii, gdzie na Pustyni Chalcydyckiej prowadził życie pustelnicze, studiując Pismo Święte i języki wschodnie. Wyczerpany postami znalazł się w obliczu śmierci. W Antiochii przyjął święcenia kapłańskie (377). W pięć lat później udał się na synod do Rzymu, gdzie skupił wokół siebie elitę intelektualną i religijną. W latach 382 - 384 był sekretarzem i doradcą papieża Damazego. Po jego śmierci, w 385 r. przez Egipt, Palestynę, wielkie klasztory Wschodu, skierował się do Betlejem, w którym mieszkał do śmierci. Organizował tam działalność charytatywną, prowadził wykłady, pod jego opieką powstały cztery klasztory. Hieronim odznaczał się encyklopedyczną wiedzą, wybuchowym temperamentem, umiłowaniem ascezy, pracowitością, gorącym przywiązaniem do Kościoła, czcią do Matki Bożej, a przede wszystkim umiłowaniem Pisma Świętego. Przełożył Biblię na język łaciński. Dzieło to zajęło mu 24 lata. Jego przekład, tzw. Wulgata, został przyjęty jako tekst urzędowy Kościoła Zachodniego. Pozostawił po sobie spuściznę literacką, której ogromu niepodobna przypisać jednemu człowiekowi. Napisał komentarze do wielu ksiąg Pisma oraz przełożył wiele tekstów ojców Kościoła. Zwalczał współczesne mu herezje. Ostatnie lata spędził w grocie sąsiadującej z Grotą Narodzenia Pana Jezusa. Zmarł 30 września 420 r. Jego relikwie sprowadzono z czasem do Rzymu. Obecnie znajdują się w bazylice S. Maria Maggiore. Jest jednym z czterech wielkich doktorów Kościoła Zachodniego. Patron eremitów, biblistów, egzegetów, księgarzy, studentów.

“Jedyną doskonałością ludzką jest świadomość własnej niedoskonałości”.

“Nawrócenie nigdy nie jest zbyt późne. Łotr z krzyża przychodzi do raju...”

Św. Hieronim

Ikonografia ukazuje najczęściej św. Hieronima jako wielkiego pokutnika w długiej szacie albo obnażonego starca, w przepasce na biodrach, wycieńczonego postami. Czasami przedstawiany jest w kapeluszu kardynalskim, co jest aluzją do jego funkcji sekretarza papieskiego, lub w postawie siedzącej przy pulpicie. Atrybutami Świętego są: czaszka, gołębica, kamienie, klepsydra, księga, lew u stóp, oswojone lwiątko, model kościoła, pióro pisarskie, rylec do pisania i tabliczka, trąba powietrzna przypominająca Sąd Ostateczny, wielbłąd.

 

bł. Felicji Medy z Mediolanu ksieni (+ 1444),

św. Franciszka Borgiasza kpł. generała Jezuitów (+ 1572),

św. Grzegorza Oświeciciela bpa apostola Armenii (+ 326),

św. Honoriusza bpa (+ 653),

św. Leoparda m. (+ IV w.),

śwśw. Wiktora, Ursusa, mm. (+ III w.),

św. Zofii wdowy (+ II w.?).