Lipiec - Parafia pw. św. Łukasza Ewangelisty i św. Rity

Urodził się w Szwabii, w rodzinie szlacheckiej. Do Polski przybył jako kleryk w orszaku opata Henryka z Wurzburga, który został później arcybiskupem gnieźnieńskim. W młodym wieku był kapelanem na dworze księcia Władysława Hermana. Po powrocie do Niemiec został kanclerzem cesarza Henryka IV, a później biskupem Bambergi. Dał się poznać jako wytrawny dyplomata, budowniczy i administrator. W roku 1124 na prośbę Bolesława Krzywoustego Otton przybył na Pomorze, aby je chrystianizować. Ewangelizował i chrzcił m. in. w Stargardzie, Pyrzycach, Kamieniu, Szczecinie, Lubinie, Kołobrzegu, Białogardzie. Jego misja, mimo trudności i przeciwieństw, zakończyła się pomyślnie. Podczas drugiej wyprawy stworzył na Pomorzu zręby organizacji kościelnej. Pochowano go w opactwie na Górze św. Michała niedaleko Bambergi. Kanonizacji dokonał papież Klemens III w 1189 r. Św. Otton jest patronem archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, Pomorza.

W ikonografii św. Otton przedstawiany jest w stroju biskupa, czasami ma paliusz.

 

śwśw. Aarona i Juliana, mm. (+ 287),

św. Domicjana op. (+ V w.),

św. Eparchiusa op. (+ 581),

św. Galia bpa Clermont (+ 551),

św. Marcina bpa (+ III w.),

św. Symeona Salos (+ VI w.),

św. Teodoryka kpł. (+ 633).

 

(zob. 20 maja)

Urodził się w Carpi koło Ferrary. Studiował medycynę w Modenie i Bolonii. Doktor prawa rzymskiego i cywilnego. Był burmistrzem Felizzano, sędzią w Castel Leone, doradcą i pełnomocnikiem namiestnika Neapolu. Kiedy miał 34 lata, podczas rekolekcji podjął decyzję radykalnej zmiany życia. Wstąpił do jezuitów. W trzy lata później przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako mistrz nowicjatu. Uznanie zyskał jako wybitny kaznodzieja. W 1574 r. wysłano go do Lecce, gdzie pozostał do śmierci. Swoją życzliwością i pobożnością podbił serca mieszkańców, którzy nazywali go “ojcem miasta”. Miał dar ekstaz, proroctw, uzdrawiania. Pod koniec życia bardzo cierpiał. Trzy lata przed śmiercią utracił wzrok. Zmarł 2 lipca 1616 r. Beatyfikowany przez Leona XIII w 1895 r. Kanonizował go Pius XII (1947). Św. Bernardyn jest patronem Lecce.

W ikonografii przedstawiany jest z Dziecięciem Jezus na rękach, które miał otrzymać od Matki Bożej podczas jednej ze swoich ekstaz.

 

św. Eutychiusza m. (+ III w.),

św. Monegundy (+ VI w.),

bł. Piotra bpa z Luksemburga kard. (+ 1387),

śwśw. Procesa i Martyniana, mm. (+ III w.),

św. Swituna bpa Winchester (+ 862).

 

(zob. 28 stycznia)

Zwany także

. Należał do ścisłego grona Dwunastu Apostołów. Ewangelie wspominają go kilkakrotnie: kiedy jest gotów pójść z Jezusem na śmierć (J 11,16); w Wieczerniku podczas Ostatniej Wieczerzy (J 14,5); osiem dni po zmartwychwstaniu, kiedy ze sceptycyzmem wkłada rękę w bok Jezusa (J 20,19 nn); nad Jeziorem Genezaret, gdy jest świadkiem cudownego połowu ryb po zmartwychwstaniu Jezusa (J 21,2). Według tradycji św. Tomasz ewangelizował Fartów (Iran). Dotarł do Indii, gdzie poniósł męczeńską śmierć w Kalaminie (?). Pochowano go w Mailapur (dzisiaj przedmieście Madrasu). W III wieku relikwie przeniesiono do Edessy, potem na wyspę Chios. W 1258 r. krzyżowcy przewieźli je do Ortony w Italii. Św. Tomasz jest patronem Indii, Portugalii, Urbino, Parmy, Rygi, Zamościa; architektów, budowniczych, cieśli, geodetów, kamieniarzy, murarzy, stolarzy, małżeństw, teologów.

W ikonografii św. Tomasz przedstawiany jest jako młodzieniec (do XIII w. na Zachodzie, do XVIII w. na Wschodzie), później jako starszy mężczyzna w tunice i płaszczu. W prezentacji ikonograficznej powraca wątek “niewiernego” Tomasza. Atrybutami Świętego są: kątownica, kielich, księga, miecz, serce, włócznia, którą go przeszyto, zwój.

 

św. Anatola bpa Laodycei (+ 458),

św. Datusa bpa Rawenny (+ IV w.),

św. Heliodora bpa Altino (+ IV w.),

św. Józefa Nyen m. w Indochinach (+ 1838),

św. Leona II pp. (+ 683),

św. Tryfona m. (+ III w.).

 

(zob. 18 czerwca)

Urodziła się w Saragossie w 1271 r. Była córką Piotra III, króla Aragonii, i Konstancji, królewny Sycylii. Jej ciotką była św. Elżbieta Węgierska. Kiedy miała 12 lat, wydano ją za Dionizego, króla Portugalii. Miała z nim dwoje dzieci: Konstancję i Alfonsa. Małżeństwo jednak nie było szczęśliwe. Elżbieta przyjmowała to z cierpliwością. Modliła się, pościła, świadczyła miłosierdzie. Była fundatorką wielu kościołów i klasztorów. Posiadała dar godzenia zwaśnionych monarchów. W Coimbrze, a potem w Lizbonie doprowadziła do zgody między Dionizym i Alfonsem, który zbuntował się przeciw rodzonemu ojcu. Interweniowała w zatargach swego męża Dionizego z jego bratem oraz z Ferdynandem Kastylijskim. Podczas walk między jej synem Alfonsem IV, a jej wnukiem Alfonsem IX, królem Kastylii, podążyła na pole bitwy, zapobiegając wojnie. Nazwano ją “aniołem pokoju”. Po śmierci męża, który umarł na jej rękach pełen skruchy i nawrócenia, wstąpiła do III Zakonu św. Franciszka i zamieszkała w założonym przez siebie klasztorze klarysek w Coimbrze. Zmarła 4 lipca 1336 r. Beatyfikowana przez Leona X w 1516 r. Kanonizował ją papież Urban VIII w roku 1626. Św. Elżbieta jest patronką Portugalii, Coimbry, Estremoz, Saragossy. Orędowniczka podczas udręk wojny.

W ikonografii Święta przedstawiana jest w stroju królewskim, czasami w habicie klaryski. Jej atrybutami są: dzban na wino, flakonik z wodą zamienioną według legendy w wino, korona królewska w dłoniach, róża, księga.

 

św. Andrzeja bpa Krety (+ 740),

św. Atanazego dk. m. (+ ok. 451),

św. Hiacynta m. (+ pocz. II w.),

św. Lauriana bpa Sewilli (+ VI w.),

św. Namfaniona m. (+ ok. 180),

św. Odo Dobrego (+ 959),

bł. Piotra Frassati tercjarza (+ 1925),

św. Teodora bpa (+ 150),

św. Udairyka bpa Augsburga (+ 973).

 

(zob. 17 stycznia)

Urodził się w Cremonie 1502 r. Studiował medycynę w Padwie. Dał się poznać jako lekarz pełen troski, życzliwości i bezinteresowności. Katechizował dzieci i młodzież. Mając 26 lat przyjął święcenia kapłańskie. W 1530 r. założył kongregację Kleryków Regularnych św. Pawła. Od kościoła św. Barnaby w Mediolanie, gdzie osiedlił się nowy zakon, nazwano ich barnabitami. Spopularyzował 40-godzinne nabożeństwo. Wyniszczony pracą apostolską, zmarł 5 lipca 1539 r. Do dziś wielu pielgrzymów gromadzi się przy jego grobie w Mediolanie.

W ikonografii św. Antoni przedstawiany jest m. in. w towarzystwie św. Pawła Apostoła, do którego miał szczególne nabożeństwo. Bywa ukazywany z monstrancją w ręku. Czasami, jako czciciel Męki Pańskiej, trzyma krzyż. Atrybuty: hostia, kielich, lilia.

 

(zob. 2 maja)

Urodził się w Trebizondzie około 920 r. Studiował w Konstantynopolu. Następnie przebywał w klasztorze Kyminas w Bitynii. Kiedy chciano go obrać opatem, uciekł na Athos, gdzie wiódł życie pustelnika. Cesarz Nicefor Fokas, jego przyjaciel z czasów szkolnych, przymusił go do przyjęcia poważnej sumy na wybudowanie klasztoru. Prace podjęte w 963 r. stały się początkiem Wielkiej Ławry. Inicjatywa ta wywołała jednak zdecydowany sprzeciw mieszkających tam pustelników. Dwukrotnie Atanazy musiał ratować się ucieczką. Zginął w 1003 r. przywalony kopułą podczas budowania kościoła. W chwili śmierci był przełożonym około sześćdziesięciu mniszych osiedli na świętej górze Athos.

 

św. Cyryli m. (+ IV w.),

bł. Eliasza de Bourdeille bpa Tours kard. (+ 1484).

 

(zob. 1 stycznia)

Urodziła się w Corinaldo koło Ankony. Pochodziła z ubogiej wiejskiej rodziny. Kiedy miała 10 lat, umarł jej ojciec. Maria pomagała matce i opiekowała się rodzeństwem. W wieku 12 lat, broniąc swej niewinności, została zasztyletowana przez 16-letniego chłopca z sąsiedztwa. Przed śmiercią darowała winę swemu zabójcy W procesie beatyfikacyjnym świadkowie podkreślali niezwykłą dla tak młodej dziewczyny pracowitość, zaradność i nadzwyczajną pobożność. Pius XII beatyfikował ją w 1947 r. Kanonizował w trzy lata później. Jest patronką młodzieży.

 

(zob. l stycznia)

Urodziła się 29 kwietnia 1863 r. w Loosdorf w Austrii, dokąd jej rodzina wyemigrowała po powstaniu listopadowym. Otrzymała religijne wychowanie. W 1883 r. przeniosła się z rodziną do Lipnicy Murowanej koło Bochni. Po śmierci ojca została damą dworu księżny toskańskiej w Salzburgu. Tutaj zetknęła się z problemami misji w Afryce. W 1889 r. zaczęła wydawać pismo “Echo aus Africa”, które w cztery lata później ukazało się w języku polskim. Za zgodą Leona XIII założyła instytut zakonny, który nazwała Sodalicją św. Piotra Klawera. Jako pierwsza złożyła w nim śluby zakonne. Była człowiekiem niezwykłej energii i pracy. Miała szczególne nabożeństwo do Najświętszego Serca Jezusa. Zmarła 6 lipca 1922 r. w Rzymie. Beatyfikował ją w 1975 r. Paweł VI. Jest patronką dzieł misyjnych w Polsce.

W ikonografii bł. Maria Teresa przedstawiana jest w habicie Sodalicji św. Piotra Klawera, czasami z murzyńskimi dziećmi.

 

św. Dominiki dz. m. (+ III w.),

św. Goara kpł. (+ VI w.),

bł. Piotra od Krzyża zk. (+ 1522).

 

(zob. 12 lutego)

Michał Boccasini urodził się w 1240 r. w Trevisio. Matka jego była praczką. Gdy miał 14 lat, wstąpił do dominikanów. Po ukończonych studiach teologicznych w Wenecji i Genewie został wkrótce prowincjałem. Bonifacy VIII mianował go biskupem Ostii i kardynałem. Jako kardynał prowadził liczne misje dyplomatyczne z ramienia Kościoła - pośredniczył w zawarciu pokoju pomiędzy Filipem Pięknym, królem Francji, a Edwardem I, królem Anglii. Był wysłany jako legat na Węgry, do Polski, Serbii, Dalmacji. Człowiek łagodny, życzliwy, głębokiej modlitwy. W 1303 r. został wybrany papieżem. Benedykt XI zmarł 7 lipca 1304 r. w Perugii. Tam w kościele św. Dominika spoczywają jego relikwie. Beatyfikowany przez Klemensa XII w 1736 r.

 

błbł. Cezydiusza Giacomantonio, Józefa, Gambaro, Antonina Fantosati, mm. w Chinach (+ 1900),

św. Edylburgi królewny ksieni (+ VIII w.),

św. Heddy bpa (+ 705),

św. Illidiusza bpa (+ 384),

św. Odona bpa (+ 1122),

św. Pantena (+ II w.),

śwśw. Peregryna, Lucjana, Pompejusza, Hezychiusza, Papiusa, Saturnina, Germana, mm. (+ II w.),

św. Wilibalda bpa (+ 787).

 

Urodził się w 943 r. jako drugi syn Edmunda Wspaniałego. Po śmierci brata Edwina objął rządy w całej Anglii. Dał początek ustawodawstwu angielskiemu. Opiekował się Kościołem. Przy współpracy ze świętymi biskupami Dunstanem, Etelwoldem i Oswaldem stworzył warunki do odrodzenia religijnego, zwłaszcza zakonów. W wyniku tych działań Kościół w Anglii zaczął wysyłać misjonarzy do Skandynawii. W życiu króla Edgara uderzała “świętość i sprawiedliwość” - zapisał biograf Wilhelm z Malmesbury. Spośród czworga jego dzieci dwoje zostało wyniesionych na ołtarze: św. Edward (+ 978) i św. Edyta (+ 984). Św. Edgar zmarł 8 lipca 975 r.

 

śwśw. małżonków Akwili i Pryscylii, mm. (+ I w.),

bł. Eugeniusza III pp. (+ 1153),

św. Kiliana bpa (+ 689),

bł. Piotra z Amiens zk. (+ 1115),

św. Prokopa m. (+ 303).

 

(zob. 13 stycznia)

Urodziła się 27 grudnia 1660 r. w Mercatello, w zamożnej rodzinie Mancini. Rodzice dali jej na chrzcie imię Urszula. Mając 17 lat chciała zostać zakonnicą. Ojciec wyraził na to zgodę dopiero w obliczu choroby grożącej jej śmiercią. Urszula wstąpiła do klasztoru kapucynek w Citta di Castello. Przeszła przez wszelkie zakonne funkcje aż po urząd ksieni. W kontakcie z siostrami była życzliwa, wobec siebie wymagająca i surowa. Spotkało ją wiele cierpień. Obdarowana doświadczeniami mistycznymi, w Wielki Piątek - 5 kwietnia 1697 r. - otrzymała stygmaty. Miała szczególne nabożeństwo do Męki Chrystusa. Zmarła 9 lipca 1727 r. Pozostawiła dziennik “Pamiętnik męki”, w którym jest zapis ekstaz, przeżyć mistycznych, doświadczeń religijnych. Beatyfikowana przez Piusa VII w 1802 r. Kanonizacji dokonał w 1839 r. Grzegorz XVI.

 

bł. Adriana Fortescue m. (+ 1538),

śwśw. Anatolii dz., Audaksa, mm. (+ poł. III w.),

św. Brycjusza bpa Martuli (+ IV w.),

św. Cyryla bpa (+ poł. III w.),

św. Hadriana III pp. (+ 885),

św. Jana z Kolonii m. (+ 1572),

bł. Joanny Scopelli zk. (+ 1491),

św. Mikołaja Pieck zk. m. (+ 1572),

śwśw. Patermucjusza, Kopresa, Aleksandra, mm. (+ IV w.).

 

(zob. 17 stycznia)

Jego pierwotne imię to Antypas. Pochodził z grodu Lubecz, leżącego na północ od Kijowa. Jako młody człowiek zapoznał się z żydem zakonnym na górze Athos. Po powrocie na Ruś w pobliżu Kijowa zajął pieczarę, w której wiódł surowe życie pustelnika. Od tego miejsca otrzymał przydomek “Peczerski”. Po pewnym czasie zaczęli gromadzić się wokół niego uczniowie. Z ich pomocą powiększył pieczarę i urządził w niej cerkiew. Wokół wydrążono groty-cele. Dał tym samym początek Ławrze Pieczerskiej. Kiedy życie wspólnoty było w miarę zorganizowane, mianował igumena, a sam usunął się do osobnej groty, której nie opuszczał. Zmarł mając 90 lat. Ruś widziała w nim swego ojca żyda monastycznego, związanego z tradycją wschodnią.

 

św. Amalbergi zk. (+ IX w.),

śwśw. Bianora, Sylwana, mm. (+ IV w.),

bł. Emanuela Ruiz m. w Libanie (+ 1860),

śwśw. Leoncjusza, Maurycego, Daniela, mm. (+ IV w.),

śwśw. sióstr Ruflny i Sekundy, mm. (+ III w.).

 

(zob. 12 luyego)

Urodził się w Nursji około 480 r. Był synem właściciela ziemskiego. Kształcił się w Rzymie, lecz przerwał naukę i podjął życie pustelnika w Affile. Po paru latach przeniósł się w góry niedaleko Subdiaco. Kiedy zaczęli gromadzić się wokół niego uczniowie, założył w okolicy 12 klasztorów. Później przeniósł się w ruiny opuszczonej, niewielkiej fortecy na Monte Cassino, gdzie założył opactwo. Tutaj napisał “Regułę”, która stała się podstawą życia monastycznego na Zachodzie. Zaleca w niej roztropność i umiar w modlitwie, pracy i spoczynku. Ukazuje drogę do doskonałości religijnej poprzez panowanie nad sobą, pokorę, posłuszeństwo. Poważną część dnia zakonnika przeznaczył na “lectio divina” - czytanie Pisma Świętego. Święty wprowadził do zakonu profesję - prawem zagwarantowaną przynależność do klasztoru, oraz stabilność miejsca, czyli zobowiązanie mnichów do pozostawania w jednym klasztorze aż do śmierci. Jego sława ściągała wielu współczesnych mu, m. in. odwiedził go król Gotów, Totiła. Św. Scholastyka, bliźniacza siostra św. Benedykta, w pobliżu Monte Cassino założyła benedyktyńską gałąź żeńską. Święty umarł 21 marca 547 r. W klasztorze na Monte Cassino żyło wtedy 150 mnichów. “Reguła” św. Benedykta wywarła poważny wpływ na całe życie klasztorne Europy Zachodniej. W Polsce najbardziej znanym opactwem benedyktyńskim jest Tyniec. Tradycja nadała św. Benedyktowi tytuł “patriarchy” - monastycyzmu Zachodu. Paweł VI w r. 1964 ogłosił go patronem Europy Św. Benedykt jest także patronem wielu zakonów, diecezji tarnowskiej, Francji; architektów, górników, inżynierów, nauczycieli, speleologów, uczniów, wydawców. Orędownik w chorobach róży oraz konających. 11 lipca upamiętnia dzień przeniesienia relikwii Świętego.

W ikonografii św. Benedykt przedstawiany jest w habicie benedyktyńskim, w kukulli, z krzyżem w dłoni. Jego atrybutami są: anioł, bicz, hostia, kielich z wężem, księga, kruk z chlebem w dziobie, księga reguły w ręce, kubek, pastorał, pies, rozbity puchar, infuła u nóg z napisem “Ausculta fili” - “Synu, bądź posłuszny”, wiązka rózg.

 

św. Abundiusa kpł. m. w Kordobie (+ 854),

św. Cyndeusza kpł. m. (+ III w.),

św. Jana bpa Bergamo m. (+ ok. 680),

św. Olgi Mądrej księżny (+ 969),

św. Piusa I pp. (+ 155),

św. Sabina (+ VI w.).

 

Urodził się w rodzinie grafów niemieckich. W młodości był kapelanem Ottona III. Mając 28 lat wstąpił do benedyktynów w Rzymie i przyjął imię Bonifacy. Następnie żył w pustelni św. Romualda w Pereum pod Rawenną. Wysłany przez papieża Sylwestra II na czele misji do Prus, otrzymał sakrę biskupią w Magdeburgu oraz paliusz metropolity misyjnego. Bywał z misją na Węgrzech, w Kijowie, w kraju Pieczyngów nad Morzem Czarnym. Polskę, gdzie był związany wielorakimi więzami z królem Bolesławem Chrobrym, odwiedził kilka razy. Dotarł do Prus. Następnie udał się na pogranicze Prus i Litwy (dzisiaj Pomorze Suwalskie), gdzie na ziemi Jadźwingów zginął śmiercią męczeńską wraz z 18 towarzyszami. Bolesław Chrobry wykupił jego ciało. Św. Bruno był autorem tekstów, w których jest wiele wiadomości dotyczących Polski. Święty jest patronem diecezji łomżyńskiej.

 

św. Andrzeja z Rinn (+ XIV w.),

św. Epifany m. (+ III/IV w.),

św. Hermagorasa bpa Akwilei (+ I w.),

św. Jana Gwalberta op. (+ 1073),

św. Jana Jones m. w Anglii (+ 1598),

bł. Jazona (+ I w.),

śwśw. Nabora, Feliksa, mm. (+ ok. 304),

św. Paterniana bpa Bolonii (+ IV w.),

św. Paulina m. (+ I w.),

śwśw. Proklusa i Hilariona, mm. (+ II w.),

św. Wiwencjola bpa Lyonu (+ ok. 524).

 

(zob. 12 lutego)

i

(zob. 12 lutego)

 

Według tekstu z 1064 r., napisanego przez węgierskiego biskupa Maurusa, Święty pochodził z Polski. Wstąpił do benedyktyńskiego klasztoru św. Hipolita na górze Zabór koło Nitry. Następnie przeniósł się na pustelnię w pobliżu klasztoru, gdzie zasłynął z surowej pokuty.

 

Towarzysz pustelniczego życia św. Andrzeja. Po jego śmierci opowiadał biskupowi Maurusowi o cnotach i umartwieniach swego mistrza. Kontynuował surowy tryb życia w pustelni. Podobnie jak św. Andrzej miał przybyć “de terra Poloniensi”. W trzy lata po śmierci św. Andrzeja napadli go zbójcy i zabili. Ciało wrzucili do rzeki Wag. Relikwie obu Świętych spoczywają w kościele św. Emmerama w Nitrze. Obaj Święci odbierają szczególną cześć w Polsce - w Tropiu (nowosądeckie) i w Opatowcu.

W ikonografii ukazuje się św. Andrzeja jako pustelnika. Jego atrybutem jest dziupla.

 

śwśw. Eugeniusza bpa, Salutarisa dk., Moritty, mm. w Kartaginie (+ 505),

św. Henryka II cesarza (+ 1024),

św. Kleili Barbieri zk. (+ 1870),

św. Myropy m, (+ 307),

św. Serapiona m. (+ ok. 210),

św. Sylasa bpa (+ I w.),

św. Turiawy bpa (+ VII/VIII w.).

 

(zob. 31 maja)

Urodził się 25 maja 1550 r. w Abruzzach. W latach 1559 - 1574 prowadził życie żołnierza, walcząc przeciw Turkom w służbie Wenecji. 2 lutego 1575 r. doznał nawrócenia. Odmienił życie. Pragnął zostać kapucynem, ale z powodu rany w nodze musiał opuścić zakon. Własne cierpienie zaprowadziło go do szpitala św. Jakuba dla nieuleczalnie chorych w Rzymie. Tutaj spełniał najniższe posługi i przygotowywał chętnych do dobrej śmierci. Tu odnalazł swoje powołanie. Jako 32-letni mężczyzna rozpoczął naukę, aby zostać kapłanem. W 1586 r. założył zakon Kleryków Regularnych, aby posługiwał chorym (kamilianie). Był jego przełożonym. Umarł 14 lipca 1614 r. Jest patronem kamilianów, szpitali i chorych, pielęgniarek i pielęgniarzy.

W ikonografii św. Kamil przedstawiany jest w sutannie, na której widnieje czerwony krzyż. Jego atrybutami są: anioł, krzyż, księga, różaniec.

 

(zob. 6 maja)

Urodził się w Genui. Mając kilkanaście lat wstąpił do dominikanów. W zakonie piastował wiele urzędów, m. in. prowincjała Lombardii oraz generała zakonu. W 1282 r. został arcybiskupem Genui. Zasłynął jako autor “Złotej legendy”, która była tłumaczona i wydawana w wielu językach. Wywarła olbrzymi wpływ na rozwój hagiografii, sztuki i kultu świętych.

 

bł. Angeliny Marsciano wdowy (+ 1435),

św. Franciszka Solano kpł. zk. (+ 1610),

św. Feliksa bpa Como (+ ok. 390),

św. Foksa m. (+ pocz. II w.),

św. Heraklesa bpa w Aleksandrii (+ ok. 248),

św. Marcelina kpł. (+ ok. 775),

św. Optacjana bpa Brescii (+ IV w.).

 

Jan di Fidanza urodził się około 1217 r. w Bagnoregio koło Viterbo. Ojciec był lekarzem. Jan studiował filozofię w Paryżu. Mając 25 lat wstąpił do franciszkanów, przyjmując imię zakonne Bonawentura. Następnie skończył studia teologiczne i podjął wykłady. 2 lutego 1257 r. został generałem zakonu i na tym urzędzie zasłużył sobie na miano drugiego założyciela franciszkanów. W zakonie mediował pomiędzy frakcją rygorystyczną, a zwolennikami łagodniejszej reguły. Odbył wizytacje w Anglii, Flandrii, Niemczech, Hiszpanii, we Włoszech. Bonawentura posiadał umiejętność łączenia życia czynnego, publicznego z bogatym życiem wewnętrznym. Miał wielkie nabożeństwo do Męki Pańskiej. Papież Grzegorz X mianował go kardynałem, biskupem Albano. Delegacja papieska z wiadomością o nominacji zastała go przy myciu naczyń kuchennych w klasztorze. Przygotował sobór w Lyonie. Prowadził negocjacje w sprawie unii Kościoła katolickiego z greckim Kościołem ortodoksyjnym. Niestety, wkrótce potem została ona zerwana. Umarł 15 lipca 1274 r. podczas trwania soboru w Lyonie. Był jednym z najwybitniejszych teologów średniowiecza. Pozostawił po sobie wiele traktatów i dzieł teologicznych. Kanonizowany w 1482 r. przez Sykstusa IV Św. Bonawentura jest patronem franciszkanów, matek oczekujących potomstwa, dzieci, robotników, teologów.

W ikonografii Święty przedstawiany jest w habicie franciszkańskim z biskupim krzyżem na piersiach; jako kardynał w cappa magna; jako teolog nad pulpitem. Jego atrybutami są: anioł przynoszący mitrę, kapelusz kardynalski trzymany przez anioła lub leżący u stóp, księga, krzyż w dłoniach, drzewo Krzyża Świętego (jest to aluzja do traktatu “Ecce lignum Vitae”), zwój.

 

św. Abudemiusza m. (+ III/IV w.),

bł. Anny Marii Javouhey zk. (+ 1851),

śwśw. Antiocha z Sebasty i Cyriaka, mm. (+ III/IV w.),

św. Atanazego bpa Neapolu (+ 872),

bł. Ignacego de Azevedo m. (+ 1570),

św. Pompilusza Marii Pirotti zk. (+ 1766),

św. Włodzimierza I Wielkiego księcia (+ 1015).

 

(zob. l stycznia)

Święto wprowadzili karmelici. Ich generałowi zakonu - św. Szymonowi Stockowi (zob. 16 maja) - Maryja miała objawić tę formę pobożności w 1251 r. Benedykt XII ustanowił to święto dla całego Kościoła (1726).

 

(zob. l stycznia)

Urodziła się w Barfleur, w Normandii, jako najstarsze z siedmiorga dzieci Jana i Teresy Levallios. Po szkole podstawowej oddano ją na wychowanie do benedyktynek. Kiedy wybuchła Rewolucja Francuska, jej domek nad zatoką stał się schronieniem dla ukrywających się i uchodzących do Anglii duchownych. Julia - imię otrzymane na chrzcie - roznosiła chorym Komunię św. potajemnie katechizowała dzieci, zajmowała się pracą apostolską wśród opuszczonych. Po rewolucji przystąpiła do zakładania bezpłatnych szkół i internatów dla dziewcząt oraz sierocińców. Z myślą o tym dziele założyła zakon Ubogich Córek Miłosierdzia. Zmarła w wieku 90 lat. Kanonizował ją Pius XI w 1925 r.

 

św. Atenogena bpa Sebasty m. (+ III/IV w.),

św. Eustachego bpa (+ ok. 338),

św. Fausta m. (+ III w.),

św. Rajneldy dz. m. we Francji (+ 680),

św. Syzenanda m. w Kordobie (+ 851).

 

. Urodziła się 18 lutego 1374 r. jako córka Ludwika, króla Węgier i Polski, oraz Elżbiety Bośniackiej. Po ojcu odziedziczyła tron Polski. W wieku 10 lat została koronowana 16 października 1384 r. Ze względów dynastycznych w wieku 4 lat została zaręczona z Wilhelmem, synem cesarza Leopolda. Ustalenia te anulowano. Jednak Wilhelm pojawił się w Krakowie, pragnąc poślubić Jadwigę. Mimo życzliwości i uczucia, jakim darzyła go młodziutka królowa, musiał jednak opuścić Kraków. W związku z zaistniałą sytuacją polityczną, a także wobec dalekosiężnych planów polskich rozważano możliwość unii Polski z Litwą. Stała się ona faktem dzięki małżeństwu królowej Jadwigi z Władysławem Jagiełłą, wielkim księciem Litwy. Ceremonia zaślubin, poprzedzona chrztem Jagiełły (15 lutego), odbyła się w katedrze królewskiej 18 lutego 1386 r. Jadwiga miała wtedy 12 lat, a Jagiełło 35. Królowa stała się sprawczynią i uczestniczką chrystianizacji Litwy. Biorąc czynny udział w rządzeniu państwem, prowadziła głębokie życie religijne. Wojciech Jastrzębiec, arcybiskup gnieźnieński, który przez pewien czas był kanclerzem królowej, zapisał: “Z doświadczenia wiemy, że spełniała przeróżne uczynki miłosierdzia, cierpliwości, postów, czuwań oraz innych niezliczonych dzieł pobożnych.” Poprzez akt fundacyjny i testamentalny zapis na rzecz Akademii Krakowskiej uchodzi za współzałożycielkę Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zmarła, wkrótce po połogu, 17 lipca 1399 r. w Krakowie. 8 czerwca 1979 r. w katedrze na Wawelu Jan Paweł II odprawił po raz pierwszy Mszę św. ku czci błogosławionej królowej Jadwigi, wynosząc ją tym samym na ołtarze. Kanonizował ją w 1997 r.

“Przy budowie kościoła NMP na Piasku, który istnieje do dziś, królowa Jadwiga sama doglądała robót. Pewnego dnia Jej czujne oko dojrzało kamieniarza, który byt smutny i robota <leciała mu z rąk>. Kiedy zapytała o powód, odpowiedział, że w domu zostawił ciężko chorą żonę, boi się, że go zostawi z drobnymi dziećmi, a nie ma pieniędzy na lekarza. Królowa, nie namyślając się, oderwała ze swego bucika złotą klamrę, wysadzaną drogimi kamieniami, i oddalają robotnikowi, aby opłacił lekarza. Nie zauważyła tylko, że stopę położyła na kamieniu oblanym wapnem. Odbity ślad bucika wdzięczny kamieniarz obkuł dokoła i wraz z kamieniem wmurował w zewnętrzną ścianę świątyni. Do dzisiaj można go oglądać.”

Wincenty Zaleski, “Święci na każdy dzień”.

W ikonografii św. Jadwiga przedstawiana jest w stroju królewskim. Jej atrybutem są buciki.

 

(zob. 17 lutego)

Według syryjskiego tekstu z V wieku był Rzymianinem z zamożnej rodziny. W dniu swego ślubu potajemnie opuścił dom i udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej. W Edessie miał być żebrakiem. Tuż przed śmiercią wyjawił, kim jest. Według innej wersji wiódł życie eremity koło Edessy Następnie powrócił do Rzymu i nie rozpoznany przeżył 17 lat w maleńkiej celi pod schodami rodzinnego domu. Życie spędził na modlitwie i nawiedzaniu sanktuariów rzymskich. Po śmierci znaleziono w jego ręku kartkę z opisem życia. W jego życiorysie przemieszana jest tradycja z legendą. W średniowieczu św. Aleksy był bardzo popularną postacią w Europie i Północnej Afryce. Patron licznych zakonów, a także ubogich, pielgrzymów, wędrowców, żebraków. Orędownik podczas trzęsienia ziemi, suszy, złej pogody, w czasie epidemii i plag. Św. Aleksy był ulubioną postacią w średniowiecznej literaturze i w sztuce scenicznej. Poemat o św. Aleksym jest jednym z najstarszych zabytków języka we Francji. Pojawia się również wcześnie m. in. w tekstach niemieckich, polskich - “Legenda o św. Aleksym” (XV w.). W Polsce Święty odbierał szczególną cześć w Tumie pod Łęczycą oraz w Płocku.

W ikonografii św. Aleksy przedstawiany jest w ubiorze pustelnika lub pielgrzyma, czasami jako postać leżąca pod schodami. Atrybuty: księga, kij pielgrzyma, schody, zwój.

 

św. Ennodiusza bpa Pawii (+ 521),

św. Leona IV pp. (+ 855),

św. Marceliny dz. (+ 398),

śwśw. Sperata, Narzalisa, Cytyna, Weturiusza, Feliksa, Acylina, Letancjusza, Januarego, Generosa, Westina, Donata, Sekunda, mm. w Kartaginie (+ 180),

św. Teodoty m. (+ VII w.),

św. Teodozego bpa Auxerre (+ pocz. VI w.).

 

(zob. 5 stycznia)

Urodził się około 1437 r. w Lipnicy. Studiował na Akademii Krakowskiej, po czym pod wpływem kazań św. Jana Kapistrana wstąpił do bernardynów. Pełnił wiele funkcji w zakonie, m. in. był gwardianem w Tarnowie, kaznodzieją w Stradomiu i Krakowie, magistrem nowicjatu. Podróżował do Akwilei, Pawii, Rzymu oraz do Ziemi Świętej. W zakonie odznaczał się surowością życia, nabożeństwem do Najświętszego Sakramentu i Matki Bożej. Umarł posługując chorym, podczas zarazy w Krakowie 18 lipca 1482 r. Beatyfikacji w roku 1685 dokonał Innocenty IX. Relikwie bł. Szymona spoczywają w kościele bernardynów w Krakowie.

W ikonografii bł. Szymon przedstawiany jest jako głoszący kazanie.

 

św. Arnulfa bpa ps. (+ 640),

św. Brunona bpa w Segni (+ 1123),

św. Emiliana m. (+362),

św. Filastriusza bpa (+ ok. 397),

św. Fryderyka bpa m. (+ 838),

św. Gaudenty dz. m. w Kartaginie (+ 203),

św. Maryny dz. m. (+ III w.),

św. Materna bpa (+ IV w.),

śwśw. Symforozy i jej siedmiu synów: Krescenta, Juliana, Nemezjusza, Prymitywa, Justyna, Stakteusza, Eugeniusza, mm. w Tivoli (+ pocz. II w.).

 

Urodziła się w Cezarei Kapadockiej. Po śmierci swego narzeczonego zajęła się wychowywaniem młodszego rodzeństwa. Spośród dziewięciorga rodzeństwa trzech braci zostało świętymi: Bazyli Wielki, Piotr - biskup Sebasty i Grzegorz - biskup Nyssy. Prowadziła z domownikami życie na pół klasztorne. Św. Grzegorz z Nyssy napisał o niej wspomnienie, w którym przekazał modlitwę św. Makryny na łożu śmierci.

 

św. Ambrożego Autperta op. (+ 781),

św. Aurei m. (+ 856),

św. Epafrasa bpa Kolosan (+ I w.),

śwśw. Justyny i Rufiny, mm. w Sewilli (+ ok. 287),

św. Symmacha pp. (+ 514),

św. Teodora mn. (+ 848).

 

Urodził się około roku 1180 w Kamieniu Opolskim. Studiował w Paryżu (?). Jako kapłan wstąpił do dominikanów. Habit otrzymał z rąk św. Dominika. W roku 1222 roku przybył z innymi współbraćmi do Krakowa. Stąd udał się do Pragi, gdzie założył pierwszy klasztor. W parę lat później został przeorem we Wrocławiu. W mieście tym przebywał aż do śmierci (1242). Beatyfikowany przez Klemensa XI w 1713 r. Jest patronem Wrocławia.

W ikonografii przedstawiany z kulą ognistą lub ze słupem ognia nad głową, który według tradycji ukazał się podczas oblężenia Wrocławia przez Tatarów. Niecodzienne to zjawisko spowodowało ich odwrót. Atrybutami Błogosławionego są: krzyż misyjny, kielich, otwarta księga Ewangelii, laska pielgrzyma, lilia, monstrancja, puszka z komunikantami, różaniec.

 

św. Ansegiza (+ 833),

św. Aureliusza bpa Kartaginy (+ 429),

św. Eliasza proroka, św. Eliasza bpa Jerozolimy (+ 516),

św. Flawiana II bpa Antiochii (+ 512),

św. Hieronima Emilian I zk. (+ 1537),

błbł. Leona Ignacego Mangin, Pawła Denn, Modesta Andlauera, Remigiusza Isore, mm. w Chinach (+ 1900),

św. Ludwiki Sabaudzkiej księżny wdowy zk. (+ 1503),

św. Małgorzaty dz. m. (+ III w.),

św. Pawła dk. m. (+ 851),

św. Sewery (+ ok. 660),

św. Wulmara op. (+ ok. 700).

 

Juliusz Cezary Russo urodził się w roku 1559. Wstąpił do zakonu kapucynów, przyjmując imię zakonne Wawrzyniec. Na studiach w Padwie i Wenecji zdobył wykształcenie teologiczne i biegłość w kilku językach. Wyświęcony na kapłana, pracował gorliwie nad reformą Kościoła w Italii, Niemczech, Czechach. Mając 43 lata został generałem zakonu. Znany jako kaznodzieja, gorliwy apostoł oraz dyplomata, mediator między panującymi. Przyczynił się do odniesienia zwycięstwa nad Turkami pod Székesféhervár w 1601 r., do stworzenia Ligi Świętej. Pełnił misje dyplomatyczne we Włoszech, na dworach Austrii, Bawarii, Hiszpanii, Francji. Zmarł, podczas misji dyplomatycznej, w Lizbonie 22 lipca 1619 r. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką i teologiczną. Kanonizował go Leon XIII w 1881 r. Jan XXIII ogłosił doktorem Kościoła. Jest patronem zakonu kapucynów.

W ikonografii św. Wawrzyniec przedstawiany jest w brązowym habicie kapucyńskim. Jego atrybutami są: obraz Matki Bożej, krucyfiks, księga, pióro, czaszka, lilia, anioł z koroną.

 

bł. Alberta Crescitelli m. w Chinach (+ 1900),

św. Argobasta bpa Strasburga (+ VI w.),

św. Daniela proroka,

śwśw. Klaudiusza, Justa, Jukundyna, mm. (+ poł. II w.),

św. Jana mn. (+ IV w.),

św. Praksedy dz. (+ 491),

św. Wiktora m. w Marsylii (+ 290),

św. Zotyka bpa i m. (+ II w.).

 

Według biblijnej relacji pochodziła z Magdali - “wieży ryb” nad Jeziorem Galilejskim. Jezus wyrzucił z niej siedem złych duchów (Mk 16,9; Łk 8,2). Odtąd zalicza się do kręgu Jego uczniów i wraz z innymi niewiastami troszczy się o wędrujące z Nim grono. Była obecna podczas ukrzyżowania i śmierci Jezusa (Mk 15,40; Mt 27, 56; J 19,25) oraz zdjęcia Go z krzyża i pogrzebu. Była jedną z trzech Marii, które udały się do grobu, aby namaścić ciało Ukrzyżowanego, ale grób znalazły pusty (J 20,1). Marii Magdalenie ukazał się Zmartwychwstały Jezus jako ogrodnik (J 20,15). Ona pierwsza powiedziała Apostołom o Chrystusie, że On żyje (Mk 16,10; J 20,18). W tradycji Marię Magdalenę utożsamiano z innymi Mariami - Marią z Betanii, siostrą Łazarza; z Marią, grzesznicą obmywającą nogi w domu Szymona (J 12,3; Łk 7,37-48) oraz z Marią Egipcjanką, nierządnicą (V w.), która po nawróceniu miała żyć jako pustelnica nad Jordanem. Według greckiej tradycji Maria Magdalena zmarła w Efezie, a jej relikwie zostały przeniesione w roku 899 do Konstantynopola przez cesarza bizantyjskiego Leona VI Mądrego. Według tradycji Zachodu przybyła do południowej Francji, gdzie głosiła wiarę w Chrystusa w okolicach Marsylii i Aix. Potem trzydzieści lat spędziła na pustelni w St. Baume. Maria Magdalena jest patronką zakonów kobiecych; Prowansji, Sycylii, Neapolu; dzieci, które mają trudności z chodzeniem, fryzjerów, kobiet, osób kuszonych, ogrodników, studentów, więźniów.

W ikonografii św. Maria Magdalena przedstawiana jest według tradycji, która utożsamiła ją z innymi Mariami. Ukazywana w długiej szacie z nakrytą głową; w bogatym książęcym wschodnim stroju lub jako pokutnica, której ciało osłaniają długie włosy; w malarstwie barokowym ukazywana bez odzieży lub półnago. Jej atrybutami są: dyscyplina, instrumenty muzyczne, krucyfiks, księga - znak jej misyjnej działalności, naczynie z olejkiem, kadzielnica, gałązka palmowa, czaszka, włosiennica, zwierciadło.

 

bł. Benona bpa (+ 1088),

św. Cyryla bpa (+ ok. 306),

św. Józefa ze Scytopola (+ ok. 355),

św. Meneleusa op. (+ ok. 700),

św. Nicefora od Jezusa zk. m. w Hiszpanii (+ 1936),

św. Platona m. (+ III/IV w.),

św. Syntychy (+ I w.),

św. Teofila pretora m. na Cyprze (+ 792),

św. Wandregizyla op. (+ 668).

 

(zob. l lutego)

Urodziła się w 1303 r. w Finstad koło Uppsali. Jej rodzina była spokrewniona z królem szwedzkim. Od dzieciństwa miała nadprzyrodzone wizje. W wieku 15 lat wydano ją za mąż za 18-letniego księcia Ulfa Gudmarssona. Małżeństwo było szczęśliwe. Brygida wychowała ośmioro dzieci, w tym Katarzynę, późniejszą świętą. Z mężem pielgrzymowała do Santiago de Compostela. Po powrocie Ulf wstąpił do cystersów w Alyastra, gdzie zmarł w lutym 1344 r. W dwa lata później Brygida położyła kamień węgielny pod klasztor nowego zakonu - Najświętszego Zbawiciela (brygidki). Jej życie wypełniała modlitwa, umartwienia, pokuta. Była hojna dla fundacji kościelnych i charytatywnych. Doznawała licznych przeżyć mistycznych i objawień. W ich wyniku wzywała kolejnych papieży, aby powrócili z Awinionu do Wiecznego Miasta. Była prekursorką nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusa. W 1372/1373 w towarzystwie córki Katarzyny odbyła pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Ostatnie 24 lata spędziła w Rzymie. Tam zmarła 23 lipca 1373 r., w dniu, który przepowiedziała. Jej ciało poprzez Korsykę, Styrię, Morawy, Polskę sprowadzono do Szwecji, gdzie złożono w klasztorze w Vadsena, który założyła. Pozostawiła po sobie księgę “Objawień”, która ze względu na przepowiednie dotyczące Kościoła, losów państw cieszyła się wielkim zainteresowaniem w Europie. Kanonizowana w 1391 r. Jest patronką Szwecji, pielgrzymów oraz dobrej śmierci.

W ikonografii św. Brygida przedstawiana jest w ciemnowiśniowym habicie z czerwonym welonem, na nim korona z białego płótna z pięcioma czerwonymi znakami - symbolizującymi pięć ran Jezusa. Czasami siedzi przy pulpicie i spisuje swoje wizje. Jej atrybutami są: heraldyczny lew, korona; księga, którą pisze; ptasie pióro, pielgrzymi kapelusz, serce i krzyż.

 

św. Apolinarego bpa m. (+ II/III w.),

św. Jana Kasjana mn. (+ 433),

bł. Joanny z Onieto zk. (+ 1305),

św. Liboriusza bpa w Le Mans (+ IV w.),

śwśw. Romuli, Redempty, Herundy, mm. w Rzymie (+ VI w.),

śwśw. Trofima i Teofila, mm. (+ pocz. IV w.).

 

Urodziła się w 1234 r. jako córka Beli IV króla węgierskiego, i jego żony Marii, cesarzówny bizantyjskiej. Była siostrą św. Małgorzaty Węgierskiej oraz bł. Jolanty. Żona Bolesława Wstydliwego, księcia krakowskiego, z którym dzieliła trudy długiego panowania. Sprowadziła górników węgierskich, z czym wiąże się legenda o odkryciu przez nią soli w Bochni. Matka biednych i strapionych. Po śmierci męża wstąpiła do klasztoru klarysek w Starym Sączu, który wcześniej ufundowała. Umarła 24 lipca 1292 r. w Starym Sączu. Beatyfikowana przez Aleksandra VIII w 1690 r. Jest patronką Polski i Litwy oraz diecezji tarnowskiej.

W ikonografii przedstawiana jest w stroju klaryski lub księżnej, w ręku trzyma makietę klasztoru ze Starego Sącza, czasami bryłę soli, bywa w niej pierścień.

 

bł. Augustyna z Biella zk. (+ 1493),

śwśw. Borysa i Gleba, mm. pod Kijowem (+ XI w.),

św. Krystyny z Bolsena dz. m. (+ III/IV w.),

św. Ursycyna bpa (+ V w.),

św. Wiktora żołnierza m. (+ III/IV w.).

 

(zob. 6 maja)

Jakub, zwany

lub

, był synem rybaka Zebedeusza i Salome z Betsaidy (Mt 27,56). Starszy brat św. Jana Ewangelisty. Był powołany przez Jezusa, razem ze swym bratem Janem, jako jeden z Jego pierwszych uczniów (Mt 4,21). Wraz z Piotrem i Janem należał do grupy Apostołów najbliższych Mistrzowi. Świadek wskrzeszenia córki Jaira (Mk 5,37), Przemienienia Pańskiego (Mt 17,1 nn) oraz agonii Chrystusa w Getsemani (Mt 26,37). Żywe usposobienie Jakuba i Jana sprawiło, że Jezus nazwał ich “synami gromu” (Mk 3,17). Święty Jakub jako pierwszy z Apostołów poniósł, zgodnie z przepowiednią Chrystusa (Mk 10,39), męczeńską śmierć. W Jerozolimie około 44 roku został ścięty mieczem na rozkaz Heroda Agryppy I (Dz 12,1-2). Według starej tradycji hiszpańskiej jego relikwie spoczywają w Santiago de Compostela. W średniowieczu jego sanktuarium było jednym z trzech najważniejszych w chrześcijaństwie. Do dzisiaj jest licznie odwiedzane. Święty jest patronem Hiszpanii i Portugalii; m. in. zakonów rycerskich, czapników, hospicjów, szpitali, kapeluszników, pielgrzymów, sierot.

W ikonografii św. Jakub przedstawiany jest jako starzec o silnej budowie ciała w długiej tunice i w płaszczu lub pielgrzym w miękkim kapeluszu z szerokim rondem. Jego atrybutami są: bukłak, kij pielgrzyma, księga, miecz, muszla, torba, turban turecki, zwój.

 

. Być może pochodził z miejscowości Samon w rzymskiej prowincji Licji położonej w Azji Mniejszej. Poniósł męczeńską śmierć podczas prześladowań za czasów Dioklecjana. Jeden z Czternastu Wspomożycieli, czyli szczególnych patronów. Jest patronem Ameryki, Wilna; sadyb ludzkich i grodów oraz chrześcijańskiej młodzieży, kierowców, farbiarzy, flisaków, introligatorów, modniarek, marynarzy pielgrzymów, podróżnych, przewoźników, tragarzy, turystów, żeglarzy. Orędownik w śmiertelnych niebezpieczeństwach.

W ikonografii Święty przedstawiany jest jako młodzieniec, najczęściej jednak jako olbrzym przechodzący przez rzekę, na barkach niesie Dzieciątko Jezus, w ręku trzyma maczugę, czasami kwitnącą. A także jako potężny mężczyzna z głową lwa. Jego atrybuty to m. in.: dziecko królujące na globie, palma męczeńska, pustelnik z lampą, ryba, sakwa na chleb, wieniec róż, wiosła.

 

Urodziła się w 361 (368?) r. w rodzime cesarskich dostojników Konstantynopola. Po dwudziestu miesiącach nieszczęśliwego małżeństwa z prefektem Nebrydiu-szem owdowiała. Cesarz Teodozjusz Wielki postanowił ją wydać za swego krewnego. Jednak stanowczo odmówiła. Prowadziła życie pełne pobożności i wyrzeczenia. Studiowała Biblię, orientowała się w wielu zagadnieniach teologicznych. Patriarcha Nektariusz mianował ją diakonisą. Cieszyła się przyjaźnią św. Grzegorza z Nyssy oraz św. Jana Chryzostoma. Ponieważ wstawiała się za przebywającym na wygnaniu św. Janem, popadła w niełaskę cesarza. Skonfiskowano jej majątek oraz przymuszono do opuszczenia stolicy. Zmarła w Nikomedii 25 lipca 408 r.

 

św. Kukufasa m. w Barcelonie (+ pocz. IV w.),

św. Magneryka bpa (+ ok. 596),

św. Pawła m. (+ 308),

bł. Piotra z Mogliano kpł. zk. (+ 1490),

błbł. Rudolfa Acquavivy kpł.. Alfonsa Pacheco kpł., Piotra Berno kpł.. Antoniego Francisco kpł., Franciszka, Aranha zk., mm. w Goa (+ 1583),

św. Teodemira mn. m. (+ 851),

św. Walentyny m. (+ 308).

 

i

Ewangelie nie przekazały o nich żadnej wiadomości. Milczenie Biblii dopełnia bogata literatura apokryficzna. Anna pochodziła z rodziny kapłańskiej z Betlejem. Od IV wieku do dzisiaj pokazuje się przy Sadzawce Owczej w Jerozolimie miejsce, gdzie stał dom Anny i Joachima. Obecnie wznosi się na nim trzeci z kolei kościół. Wybudowali go krzyżowcy. Św. Anna jest patronką diecezji opolskiej, miast, m.in. Hanoveru, oraz kobiet rodzących, matek, wdów, położnic, ubogich robotnic, górników kopalni złota, młynarzy, powroźników, żeglarzy. Św. Joachim czczony był w dawnej Polsce jako “protektor Królestwa”. Oboje patronują małżonkom. Apokryficzna “Protoewangelia Jakuba” z II wieku podaje, że Anna i Joachim byli bezdzietni. Joachim w podeszłym wieku udał się na pustynię, gdzie przez 40 dni i nocy modlił się oraz pościł, prosząc o potomstwo. Anna zaś błagała Boga w swoim domu o zdjęcie z niej piętna niepłodności. Zostali wysłuchani. Anioł zapowiedział im narodzenie się dziecka. Po urodzeniu się Maryi, spełniając uprzednio złożony ślub, oddali swą jedynaczkę na służbę w świątyni. Według jednej z legend Annie przypisuje się “trinubium” - po śmierci Joachima miała wyjść jeszcze dwukrotnie za mąż.

W ikonografii św. Anna ukazywana jest w scenach z apokryfów oraz obrazujących życie Maryi. Przedstawiana jako starsza kobieta z welonem na głowie. Od XIV wieku pojawia się nowy motyw ikonograficzny, tzw. Anna Samotrzecia - ukazujący Annę z Maryją i Dzieciątkiem Jezus. Ulubionym tematem jest św. Anna ucząca czytać Maryję. Niektóre Jej atrybuty: palec na ustach, księga, lilia.

Św. Joachim ukazywany jest jako starszy, brodaty mężczyzna w długiej sukni lub w płaszczu. Występuje w licznych cyklach mariologicznych oraz z życia św. Anny Jego atrybutami są: anioł. Dziecię Jezus w ramionach, dwa gołąbki w dłoni, na zamkniętej księdze lub w małym koszyku, jagnię u stóp, laska, kij pasterski, księga, zwój.

 

św. Barttomiei Capitanio zk. (+ 1833),

św. Erasta bpa Filippi (+ I w.),

św. Jacka m. (+ I/II w.),

św. Symeona ps. (+ 1016),

bł. Tytusa Brandsma zk. m. (+ 1941),

bł. Wilhelma Warda kpł. m. (+ 1641).

 

Pochodził z Albano. Kościołem rządził w latach 401 - 417. Dokonał wielu rozstrzygnięć w dziedzinie doktryny, liturgii i duszpasterstwa. Łagodził konflikty. Prowadził rokowania z Alarykiem. Interweniował w sporach episkopatu afrykańskiego, które powstały wskutek potępienia herezji pelagianizmu. Działał energicznie, aby zażegnać niebezpieczeństwo nestorianizmu.

 

św. Antuzy m. (+ VIII w.),

bł. Bertolda op. (+ 1142),

św. Celestyna I pp. (+ 432),

św. Feliksa (+ 852),

śwśw. Jerzego dk., Aureliusza z żoną Natalią i Feliksa z żoną Liliosą, mm. (+ 852),

śwśw. Hermolausa kpł. oraz braci Hermippusa i Hermokratesa, mm. (+ 305),

bł. Marii Magdaleny Martinengo zk. (+ 1737),

św. Maura bpa i Sergiusza, mm. (+ pocz. II w.),

bł. Novellona zk. (+ 1280),

św. Pantaleona lekarza m. (+ ok. 305).

 

(zob. 25 lutego)

Według “Liber Pontificalis” pochodził z Afryki Północnej; według św. Hieronima z południowej Italii. Jego pontyfikat trwał 10 lat (189 - 198). Rozpoczynający się wtedy proces tzw. latynizacji Kościoła przejawił się w sporze o datę Wielkanocy. Na Wschodzie świętowano dzień zbieżny z datą żydowskiej Paschy, na Zachodzie pamiątkę Zmartwychwstania obchodzono w niedzielę. Wiktor I zaangażował się w ten spór na tyle energicznie, że groziło to odłączeniem się gmin chrześcijańskich Azji Mniejszej od Rzymu. Sytuację załagodził św. Ireneusz z Lyonu. Papież występował przeciwko ówczesnym herezjom - gnozie i monarchizmowi. Nie wiadomo, jaką zmarł śmiercią, mimo że “Liber Pontificalis” zwie go męczennikiem. Pochowany został na Watykanie.

 

św. Akacjusza m. (+ ok. 310),

bł. Alfonsy od Niepokalanego Poczęcia, Muttathupadam zk. (+ 1946),

bł. Antoniego delia Chiesa zk. (+ 1459),

bł. Melchiora Garda Sampedro bpa m. w Indochinach (+ 1858),

śwśw. Nazariusza i Celsa, mm. (+ III w.),

św. Samsona bpa w Bretanii (+ 565),

bł. Urbana II pp. (+ 1099).

 

Pochodziła z Betanii. Siostra Marii i Łazarza, których Chrystus darzył swą przyjaźnią. Wiele razy gościła Go w swoim domu. Św. Łukasz opisuje szczegółowo jedno ze spotkań (Łk 10,38-42). Martę wspomina w Ewangelii św. Jan, odnotowując wskrzeszenie Łazarza. Wyznała ona wtedy wiarę w Jezusa jako Mesjasza i Syna Bożego (J 11,1-45). Ewangelista Jan opisuje także wizytę Jezusa u Łazarza na sześć dni przed wieczerzą paschalną, gdzie posługiwała Marta (J 12,1-11). Św. Marta jest patronką gospodyń domowych, hotelarzy, kucharek, sprzątaczek, właścicieli zajazdów. Legenda prowansalska głosi, że po Wniebowstąpieniu Jezusa Żydzi wprowadzili Łazarza, Marię i Martę na statek bez steru i tak puścili ich na Morze Śródziemne. Dzięki Opatrzności wszyscy wylądowali szczęśliwie na wybrzeżu Francji, niedaleko Marsylii. Łazarz miał zostać pierwszym biskupem tego miasta, Marta założyła w pobliżu żeński klasztor, a Maria pokutowała w niedalekiej pustelni.

W ikonografii św. Marta przedstawiana jest w skromnej szacie z pękiem kluczy za pasem. Czasami we wspaniałej sukni z koroną na głowie. Są prezentacje, w których prowadzi smoka na pasku lub kropi go kropidłem. Nawiązują one do legendy, iż pokonała potwora Taraska. Jej atrybutami są: drewniana łyżka, sztućce, księga, naczynie, różaniec.

 

śwśw. Feliksa, Symplicjusza, Faustyna, Beatrycze, Rufina, mm. (+ 304),

śwśw. Lucylli, Flory, Eugeniusza, Teodora, Antonina, mm. (+ poł. III w.),

św. Lupusa bpa Troyes (+ 478),

św. Olafa II króla (+ 1030),

św. Prospera bpa Orleanu (+ V w.),

św. Serapii dz. m. (+ pocz. II w.),

św. Wilhelma bpa Saint-Brieuc (+ 1234).

 

(zob. 21 lutego)

Urodził się około 380 r. w miasteczku Imola. W roku 431 został arcybiskupem Rawenny, wówczas stolicy Zachodniego Cesarstwa. Był doradcą cesarzowej Galii Placydii i jej synów. Wytrawny dyplomata. Budowniczy kościołów. Gorliwy duszpasterz. Wybitny kaznodzieja. Wygłaszane mowy zjednały mu przydomek “Złotousty” - po grecku “Chryzolog”. Umarł 31 lipca 450 r. Jest patronem diecezji i miasta Imoli.

 

śwśw. Abdona i Sennena, mm. (+ III w.),

śwśw. Maksymy, Donatelli, Sekundy, mm. (+ 304),

bł. Mannesa zk. (+ 1230),

św. Ursusa bpa (+ VI w.).

 

Inigo Lopez de Loyola urodził się w roku 1491 w kraju Basków, jako trzynaste dziecko w zamożnym rycerskim rodzie. Otrzymał staranne wychowanie. Był paziem ministra skarbu króla hiszpańskiego, następnie służył jako oficer w wojsku wicekróla Nawarry. W czasie walk hiszpańsko-francuskich znalazł się w oblężonej Pampelunie. Zraniony poważnie w nogę, został przewieziony do rodzinnego zaniku. Rekonwalescencja była dla niego okresem łaski i gruntownej przemiany. Po powrocie do zdrowia zawiesił oręż przed cudownym obrazem Matki Bożej w opactwie benedyktyńskim Montserrat i zamieszkał w grocie pod Manrezą. Tu, w oparciu o dzieło opata Garcii de Cisneros, napisał szkic sławnych “Ćwiczeń duchownych”. W 1523 r. przez Rzym, Wenecję udał się do Ziemi Świętej. Chciał tam pozostać do końca życia, dopiero w wyniku nalegań tamtejszego legata papieskiego wrócił do kraju. Uczył się, a następnie studiował w Barcelonie, Alcala, Salamance, Paryżu. Tam 15 sierpnia 1534 r. wraz z sześciu przyjaciółmi złożywszy śluby ubóstwa, czystości oraz wierności Kościołowi, a zwłaszcza Ojcu Świętemu, dał początek nowemu zakonowi, zwanemu Towarzystwem Jezusowym. W 1537 r. Ignacy przyjął święcenia kapłańskie. Papież Paweł III zatwierdził nową wspólnotę w 1540 r. Wkrótce potem św. Ignacy został wybrany przełożonym generalnym, urząd ten piastował do śmierci. Pozostawił po sobie 7 tysięcy listów, zawierających nieraz cenne pouczenia duchowe, “Opowiadanie pielgrzyma” oraz “Dziennik duchowy” - świadectwo ignacjańskiej mistyki. W ewolucji chrześcijańskiej duchowości mają szczególne znaczenie jego “Konstytucje” zakonu, w których zniósł obowiązek wspólnego odmawiania oficjum, przestrzegania reguły klasztornej, nakazując w zamian praktykowanie codziennej modlitwy myślnej, liturgię jako źródło życia duchowego, oraz “Ćwiczenia duchowne” - pierwowzór rekolekcji. W swoim nauczaniu przypominał, że człowiek musi dokonać pewnego wysiłku, aby współpracować z Bogiem. Św. Ignacy zmarł 31 lipca 1556 r., przepowiedziawszy datę swej śmierci. Beatyfikowany przez Pawła V (1609), kanonizowany przez Grzegorza XV (1622). Jest patronem trzech diecezji w kraju Basków; zakonu jezuitów; dzieci, matek oczekujących dziecka, kuszonych, skrupulantów, żołnierzy oraz rekolekcji. Jego relikwie spoczywają w rzymskim kościele Di Gesu.

Zakon jezuitów odegrał w naszej Ojczyźnie szczególną rolę. Wydał między innymi takie postaci, jak: św. Stanisław Kostka, św. Andrzej Bobola, św. Melchior Grodziecki oraz Jakub Wujek (tłumacz pierwszej drukowanej “Biblii” w Polsce), Piotr Skarga Pawęski (wybitny kaznodzieja). Maciej Sarbiewski (poeta zwany polskim Horacym), Franciszek Bohomolec (ojciec komedii polskiej), Adam Naruszewicz (biskup, historyk, poeta), Franciszek Kniaźnin (poeta), Jan Woronicz (arcybiskup, prymas Królestwa Polskiego, poeta), Grzegorz Piramowicz (sekretarz Komisji Edukacji Narodowej), Jan Beyzym (apostoł trędowatych na Madagaskarze).

W ikonografii św. Ignacy przedstawiany jest w sutannie i birecie lub w stroju liturgicznym z imieniem IHS na piersiach. Niekiedy w stroju rycerskim i w szatach pielgrzyma. Jego atrybutami są: księga; globus, który popycha nogą; monogram Chrystusa - IHS; napis AMDG - “Ad maiorem Dei gloriam” - “Na większą chwałę Boga”; krucyfiks, łzy, serce w promieniach, smok, sztandar, zbroja.

 

bł. Fabiusza m. (+ ok. 303),

św. Firmusa bpa w Tagaście (+ III/IV w.),

św. Heleny m. w Szwecji (+ poł. XII w.),

św. Germana bpa (+ 448),

św. Jana Columbini zk. (+ 1367),

św. Justyna de Jacobis bpa m. w Abisynii (+ 1855),

św. Kalimeriusza bpa m. (+ II w.),

św. Leopolda Mendic z Castelnovo (+ 1942).